Historical dictionary
of grammatical terms online

przypadek czwarty biernik

Language: polski

Quotations

IV. Przypadek.

Sześć jest główniejszych powodów, dla których kładzie się przypadek 4ty.

Resztę przypadków tworzą przez dodanie of do czwartego na drugi, to do tegoż na przypadek trzeci.

Zdanie przydane wtedy się zmienia na imiesłów, gdy przymiotnik „który" wyraża przedmiot zdania przyp. 1). albo też przedmiot bierny, czyli doznający działania (przyp. 4ty, niekiedy 2gi).

PRZYPADEK CZWARTY, BIERNY. (винительный падежъ.)

W piérwszym razie mają przy sobie 4ty przypadek, w drugim są jego pozbawione.

Przy słowach boli, kosztuje, obchodzi i im podobnych, 4ty przyp. wyraża osobę [...].

W (z 4. prz.)

Przypadek 4 L. P. R. M. D. I. Ten przypadek jest albo taki jak II liczby pojedynczéj, albo taki jak przypadek I liczby pojedynczej

Wszystkie rzeczowniki zakończone w przypadku I, l. p. na: ni, formują przypadek IV l. p. przybiérając: ą, np. pani, panią; gospodyni, gospodynią.

Przypadek trzeci cosprawialny .... Przypadek czwarty, (accusativus).

W języku polskim jest 7 przypadków, podług siedmiu pytań, które są jednakowe na każdy rodzaj i na każdą liczbę. Przypadek 1. Mianujący: Kto? co? 2. Posiadający: do, od kogo? czego? czyj? 3. Dający: Komu? czemu? 4. Ulegający: Kogo? co? 5. Wołacz albo Wołający! 6. Narzędziowy: Kim? czém? z kim? z czém? 7. Przyimkowy: w, na, o, przy, po, Kim? czém?

Rzeczowniki rodz. żeń. z zakończeniem samogłoskowem mają w ogóle w 4-ym przypadku liczby pojedyń. ę.

Przy odmianie rzeczowników nieżywotnych, dla rozróżnienia przypadku 1-go od przyp. 4-go, trzeba dodawać, w myśli chociaż, słowo nijakie w przyp. l-szym, a słowa czynne w przyp. 4-tym.

(Rzecz, r. ż. na ość mają w I., IV. i V, p. l. m. i, tudzież pewna grupa rzecz. jak: brwi, chęci, części, gęsi [...]).

W [...] IV. przyp. zaś mamy odwrotnie późniejsze i po k g zamiast y: żaki, wrogi itp. (żaky, wrogy)