Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Kurh/1852
Składnia i pisownia języka polskiego [...] do użycia szkolnego zastosowana i przez najwyższą władzę edukacyjną dla zakładów naukowych Okręgu Naukowego Warszawskiego przeznaczona
Porównaj z innymi dziełami
J. Unger, Warszawa 1852, jęz. polski
Cytaty według działów 915 cytatów
- Składnia 664 cytaty 1–132
- Pisownia 250 cytatów 133–176
- Wykaz treści 1 cytat 177–178
Hasła
- alfabet
- attributum (orzecznik) łac.
- bierny (przypadek)
- celowy
- copula (łącznik) łac.
- cudzysłów
- czas przeszły | czasy przeszłe (praeteritum, czasy przeszłe)
- czas przeszły dokonany
- czas przyszły | cz. przysz. (futurum)
- czas teraz. | czas teraźniejszy | cz. ter. (praesens)
- czas zaprzeszły
- czasy | czas grammatyczny
- czasy złożone z przeszłego
- części mowy
- części okresu
- części zdania podrzędne
- część spólna zdań
- część zdania
- część zdania domyślna
- czwarta zgłoska od końca
- czynność (o czasowniku)
- czynność jednotliwa
- dodane słowo (czasownik)
- dodatnia (dodanie słowa)
- domyślny rzeczownik
- domyślny wyraz
- dopełnienia złożone | dopełnienie złożone
- dopełnienie | dopełnienie rzeczowników | dopełnienia (wyraz określający, część zdania)
- dwie równoległe linijki
- dwojakie znaczenie
- dwukropek
- dzielić się
- dźwięki (wrażenie słuchowe)
- foremność przypadkowania
- forma czynna
- formować
- formowanie
- gatunki (genera verborum)
- głos (wrażenie słuchowe dźwięku)
- głos (głoska)
- głoska (odsyłacz)
- głoska spowinowacona
- głoski | głoska (znak alfabetu)
- główne części zdania
- główny rzeczownik
- główny wyraz | wyraz główny (składnia)
- grammatyczna jedność okresu
- grammatycznie
- grammatyka (wiedza o języku)
- gwiazdka (odsyłacz)
- harmonia (języka)
- harmonija naśladowcza
- imiesłowy czasu przyszłego
- imiesłowy odmienne
- imiesłów
- imiesłów bierny
- imiesłów czasu przeszłego
- imiesłów czynny
- imiesłów nieodmienny
- imiona (antroponim)
- imiona własne
- jasność | jasność mowy
- jednoznaczne formy grammatyczne
- jednoznaczne wyrażenia
- jednoznaczność
- jednoznaczny
- język
- język polski | polski język
- języka własność (właściwość, specyfika)
- kłaść się
- koniec wiersza
- końcowa spółgłoska
- kończące się | kończyć
- kréskować się | kreskować
- kréskowanie
- kropka (znak interp.)
- kropka (znak skrócenia)
- liczba
- liczba (odsyłacz)
- liczba mnoga | licz. mn.
- liczba pojedyńcza | licz. poj.
- liczebnik
- liczebniki ilość znaczące
- liczebniki nieoznaczone
- liczebniki porządkowe
- litera (znak alfabetu)
- litera (głoska)
- litera większa
- litery obce
- łączenie wyrazów | łączenie wyrazów w zdaniu
- łączenie zdań
- łącznik (dywiz, pauza)
- łącznik (w orzeczeniu)
- łącznik domyślny
- łączyć się | się łączyć
- miękczyć się
- moc
- mowa (język)
- mowa (sposób mówienia, wymowa, język mówiony)
- mowa niewiązana
- mowa polska
- mowa zwyczajna
- myśl niewątpliwa
- myśl zupełna
- należeć
- napisane osobno
- narzędziowy (przypadek)
- następnik (zdanie, okres)
- następny wiersz
- następująca samogłoska
- następujące wyrazy
- natężenie głosu (siła głosu, akcent)
- natura języka
- nawias
- nazwania miejsc
- nazwisko (antroponim)
- nazwy
- nazywający
- niemiłe brzmienie
- nieosobiście (nieosobowo)
- nieprawidłowa składnia
- niższy ton
- npocтыя предложенія ros.
- obce języki
- objawnik (orzeczenie)
- obrót mowy
- odcień znaczenia (o znaczeniu)
- oddziały
- oddzielać się | oddzielać
- oddzielenie
- oddzielna zgłoska
- oddzielne wyrazy | wyraz oddzielny
- oddzielne zakończenia
- oddzielny przedmiot
- odłączać się
- odłączenie spółgłosek
- odmiany grammatyczne
- odmienne litery
- odmienne znaczenie
- odpowiednik z dwóch wyrazów złożony
- odróżnienie wyrazów
- odstąpienia
- odstąpiony
- odsyłacz
- okres
- okres pojedyńczy | okresy pojedyńcze
- okres złożony
- okresu zamknięcie
- okresy jednoczęściowe
- okresy kilkoczęściowe
- określenia | określenie
- określenia złożone | określenie złożone
- opowiednik
- opowiednik dwuwyrazowy
- opowiednik jednowyrazowy
- opowiednik pojedyńczy
- opowiednik złożony
- opuszczenie
- opuszczenie wyrazów | opuszczenie łącznika
- opuścić
- orzeczenie
- osoba | osoba grammatyczna (gramatyczna)
- osoba druga | osoba 2
- osoba trzecia | osoba 3 | osoba 3cia
- osobowe zakończenie | zakończenie osobowe
- ostatnia głoska
- ostatnia zgłoska
- oznaczać
- oznaczanie
- paragraf
- peryjod (zdanie złożone, wypowiedź)
- piąta zgłoska od końca
- pierwiastek (rdzeń, źródłosłów)
- pierwotne znaczenie
- pisać łącznie
- pisać oddzielnie
- pisać odmiennie
- pisać rozdzielnie
- pisanie wyrazów rozłączne
- pisanie wyrazów złączne
- pismo
- pisownia
- pochodzić od ...
- pochodzić z ...
- początek wyrazów
- początek zdania
- początek zgłosek
- początkowa litera
- początkowe głoski | początkowa głoska
- podwajać się
- podwajanie spółgłosek
- podwyższenie głosu
- pojęcia
- pojęcie umysłowe
- połączenie (wyrazów)
- połączenie wyrazów (zdanie)
- poprzednik (zdanie)
- poprzednik przyczynowy
- poprzedzająca samogłoska
- porozdzielany
- porównanie
- porównywanie
- posiadający
- positio firma łac.
- postaci grammatyczne
- postać (forma)
- potoczna mowa
- praedicatum łac.
- prawidło
- proza
- przechodzić do ...
- przecinek
- przecinkowanie
- przeciwne znaczenie
- przeczący wyraz
- przedmiot
- przedmiot bierny
- przedmiot pojedyńczy
- przedmiot zdania domyślny
- przedmiot zdania ukryty
- przedmiot złożony
- przedostatnia zgłoska
- przedziały (interpunkcja, znak interp.)
- przekładnia (szyk zmienny)
- przełożyć (przestawić)
- przemiany
- przeniesienie
- przenosić (wyraz)
- przepisy (gramatyczny, ortograficzny)
- przycisk (akcent)
- przycisk zgłoskowy
- przydanie i
- przydatnik (apozycja)
- przydawać
- przyimek domyślny
- przyimki | przyimek | przyim.
- przyimki miejscowe
- przyimki nierozłączne
- przyimki oddalające
- przyimki przechodowe
- przyimki przechodzące
- przyimki zbliżające | przyimek zbliżający
- przyimki złożone
- przyłączać
- przymiot (orzecznik)
- przymiotnik ukazujący | przymiotniki ukazujące
- przymiotniki | przymiotnik
- przymiotniki dzierżawcze
- przymiotniki posiadalne
- przymiotniki przyznane
- przyp. 1 | 1szy przyp. | przypadek pierwszy (fleksja, = mianownik)
- przyp. 2gi | drugi przypadek | przypadek drugi | 2. prz. (fleksja, = dopełniacz)
- przyp. 4ty | przypadek czwarty | 4ty przypadek | 4ty przyp. | 4. prz. (biernik)
- przyp. 5 | przypadek piąty (wołacz)
- przyp. bezprzyimkowy
- przypadek (fleksja)
- przypadek 6ty | 6ty przypadek | przypadek szósty | 6ty przyp. | 6. prz. (fleksja, = narzędnik)
- przypadek 7my | 7. prz. (miejscownik)
- przypadek trzeci | 3. prz. (fleksja, = celownik)
- przypadki niezależne
- przypadki zależne
- przypadkowanie
- przypisek
- przypuszczalny spójnik | spójnik przypuszczalny
- przyrostek (partykuła)
- przyrostek ukazujący
- przysłówek przeczący
- przysłówki | przysłówek
- przysłówki ilościowe
- przysłówki porównawcze
- przysłówki porządkowe
- przysłówki przymiotowe złożone
- przysłówki sposobowe
- przysłówki złożone
- przytoczenie
- pytania | pytanie (o zdaniu)
- rodzaj (gramatyczny)
- rodzaj nieoznaczony
- rodzaj nijaki
- rozdzielać się | rozdzielać
- rozdzielać się na ...
- różnica
- rym
- rytm
- rząd dwojaki
- rząd podwójny
- rząd potrójny
- rząd przydatkowy
- rząd przyimkowy
- rząd słowa
- rząd trojaki
- rzecz (podmiot)
- rzeczownik
- rzeczownik dopełniający
- rzeczownik ludzki
- rzeczownik przeczący
- rzeczownik słówny
- rzeczownik zależny (rzeczownik, zaimek)
- rzeczowniki męskie
- rzeczowniki nieżywotne
- rzeczowniki ogólne
- rzeczowniki pospolite | rzeczow. posp.
- rzeczowniki rodowe
- rzeczowniki szczególne
- rzeczowniki własne
- rzeczowniki zbiorowe
- rzeczowniki żywotne
- samogłoska cienka
- samogłoska długa
- samogłoska podręczna
- samogłoska ściéśniona
- samogłoski (litera)
- samogłoski | samogłoska (głoska)
- samogłoski kreskowane (ścieśniona)
- samogłoski nosowe
- się opuszczać (pominąć)
- się skracać | skracać
- skład słów | skład | skład wyrazów (budowa wyrazów)
- skład zdania
- składać
- składnia (dział gramatyki)
- składnia rządu
- składnia szyku
- składnia zgody
- skracanie | skracanie zdań
- skrócenia (skrót)
- skrócenie
- skrócenie zdania | skrócenie zdań | skrócenia zdań
- skrócony wyraz
- słowa | słowo (czasownik)
- słowa częstotliwe
- słowa dążliwe
- słowa domyślne | domyślne słowo (czasownik)
- słowa nieosobiste
- słowa nijakie
- słowa wzmagalne
- słowa zaimkowe
- słowa złożone (czasownik złożony, derywowany)
- słowo czynne
- słowo dokonane | słowa dokonane
- słowo niedokonane
- słowo przydane
- spajać się
- spolszczyć
- sposób mówienia
- sposób pisania
- sposób wymawiania
- spójnik
- spójnik przyczynowy
- spójnik zamiarowy
- spójniki czasowe
- spójniki domyslne | domyślny spójnik
- spójniki objaśniające
- spójniki podwójne
- spójniki pojedyńcze
- spójniki przeczące
- spójniki przyzwalające
- spójniki sprzeczne
- spójniki warunkowe
- spójniki wnioskujące
- spójniki zgodne
- spójnikiwyborcze
- spólny przedmiot
- spółgłoska płynna nienosowa
- spółgłoski (głoska)
- spółgłoski (litera)
- spółgłoski kréskowane | spółgłoska kreskowana
- spółgłoski miękkie
- spółgłoski mocne
- spółgłoski niekréskowane | spółgłoska niekréskowana
- spółgłoski płynne
- spółgłoski podwójne | spółgłoska podwójna
- spółgłoski pojedyńcze
- spółgłoski słabe
- spółgłoski syczące
- spółgłoski twarde
- stopień
- stopień najwyższy
- stopnie wyższe
- styl
- subjectum łac.
- syllaby (głoski, litery)
- szyk grammatyczny
- szyk prosty
- szyk przekładany
- szyk wyrazów | szyk
- szyk zmienny
- szykować się
- szykowanie wyrazów
- szykowanie zdań
- ściągać się | się ściągać | ściągający się (o związkach syntaktycznych)
- średnik
- środek wyrazów
- ton
- tr. oz. | tryb oznajmujący
- tracić
- tryb rozkazujący
- tryb życzący
- tryby
- tryby bezokoliczne | tryb bezokoliczny | tryb bez.
- tworzenie wyrazów
- ustęp (światło (tekst))
- uszykować wyrazy
- uszykowanie wyrazów | uszykowanie wyrażeń | uszykowanie
- utworzony
- użycie
- używać się
- używanie
- wątpliwa głoska | głoska wątpliwa (głoski alternujące)
- wchodzić
- wiersz
- własności chwilowe
- własności stałe
- własność (orzecznik)
- wyjątek
- wyjątkowy
- wykrzyknienia
- wykrzyknik | wykrzykniki (część mowy)
- wymagać
- wymawiać się
- wymawiać się łącznie
- wymawianie
- wymówienie
- wyobrażenie
- wyraz
- wyraz nowo utworzony
- wyraz wielozgłoskowy
- wyrazy blizkoznaczne
- wyrazy dopełniające | dopełniający wyraz | wyraz dopełniający
- wyrazy ilościowe
- wyrazy jednozgłoskowe
- wyrazy łączące
- wyrazy nieutarte
- wyrazy obce
- wyrazy odmienne
- wyrazy określajace | wyrazy określające | wyraz określający
- wyrazy pierwotne
- wyrazy pochodne
- wyrazy pojedyńcze | pojedyńczy wyraz
- wyrazy polskie
- wyrazy poprzedzające | poprzedzające wyrazy
- wyrazy przestarzałe
- wyrazy przydłuższe złożone
- wyrazy przyswojone
- wyrazy rodowite
- wyrazy równoznaczne
- wyrazy swójskie
- wyrazy twierdzące
- wyrazy zbiorowe
- wyrazy złożone (compositum)
- wyrazy złożone (derywat, wyraz pochodny)
- wyraźne słowo
- wyraźny spójnik
- wyrażać
- wyrażenia | wyrażenie
- wyrażenia nieosobiste
- wyrażenia przenośne
- wyrażenie rozłączne
- wyrażenie warunkowe
- wyrażenie złączne
- wyrzutnia (w wyrazie i/lub mowie)
- wysłowienie
- wysłowienie okresowe
- wysłowienie ucinkowe
- wyższy ton
- wzywający
- zaimek osobisty
- zaimki | zaimek
- zakończenia
- zakończenia (formant)
- zakończenia odmian
- zakończenia przydane
- zakończenia przypadkowe
- zakończenie czasowne
- zakończenie krótsze
- zakończenie okresu
- zakończenie przymiotnikowe
- zakończenie skrocone
- zakończenie wyrazu
- zamieniać się
- zamiennia (wymiana wyrazów)
- zapytanie
- zasada spólności czasu
- zasady
- zasady pisania
- zbieg spółgłosek | zbieg samogłosek | zbieg | zbieg głosek (głosek, samogłosek i spółgłosek)
- zdania nierozwinięte
- zdania objaśniające
- zdania odosobnione
- zdania opowiadające
- zdania podrzędne
- zdania połączone przez proste obok siebie położenie
- zdania powiązane
- zdania przydane przysłówkowe | zdanie przysłówkowe
- zdania przydane skrócone | zdanie przydane skrócone
- zdania przydane zupełne
- zdania rozwinięte
- zdania twierdzące z pewnością
- zdania wzajemnie od siebie zawisłe
- zdania z sobą połączone
- zdanie
- zdanie domyślne
- zdanie dopełniające rzeczowne
- zdanie główne | główne zdania
- zdanie główne rozwinięte
- zdanie nawiasowe
- zdanie niezłożone
- zdanie odpowiadające
- zdanie określające przymiotowe
- zdanie określające przysłówkowe | zdanie przysłówkowe | zdania określające przysłówkowe
- zdanie pojedyńcze
- zdanie proste
- zdanie przydane
- zdanie przydane dopełniające | zdanie dopełniające
- zdanie przydane określające | zdanie określające
- zdanie przydane przypuszczalnie wyrażone
- zdanie przymiotne | zdanie określające przymiotne
- zdanie przypuszczalnym sposobem wyrażone | zdania przypuszczalne
- zdanie pytające
- zdanie rozkazujące
- zdanie rzeczowne
- zdanie skrócone
- zdanie spółrzędne
- zdanie złożone
- zdanie złożone (rozwinięte)
- zdanie zupełne | zdania zupełne
- zdań połączenie
- zgadzać się | zgadzać
- zgadzanie wyrazów | zgadzanie (zgoda)
- zgłoska
- zgłoska bezprzyciskowa
- zgłoska przyciskowa
- zgłoska trzecia od końca | trzecia zgłoska od końca | 3cia zgłoska od końca
- zgłoski długie
- zgłoski krótkie
- zgoda
- zgodzenie
- zgodzić
- złączyć (łączyć)
- zmiana głoski
- zmiany | zmiana
- zmieniać się
- zmienić
- zmiękczanie spółgłosek
- zmysłowe znaczenie
- znaczenie
- znaczenie dążliwe
- znaczenie główne
- znaczenie miejscowe
- znaczenie podrzędne
- znaczenie pospolite
- znaczenie powiększenia
- znaczenie przenośne
- znaczenie umysłowe | umysłowe znaczenie
- znaczenie zmniejszenia
- znaczyć
- znak miękczący
- znak przestankowy | znaki przestankowe
- znak przestanku
- znak pytania
- znak skrócenia
- znak wykrzyknienia
- znak zapytania
- znak zawieszenia
- znaki (symbol, skrót)
- znaki ostrzegające
- związek grammatyczny
- zwracający zaimek
- zwyczaj
- zwyczaj języka
- źródło
- źródłosłów (wyraz pierwotny)
- большие буквы ros.
- будущее время ros.
- буква (głoska) ros.
- буква (litera) ros.
- вводныя предложенія ros.
- вид ros.
- винительный падеж ros.
- вносный знак ros.
- вопросительное предложение ros.
- время ros.
- вторая половина ros.
- второстепенныя части ros.
- выноски ros.
- выпущение слов ros.
- главная часть в предложении ros.
- главныя предложенія ros.
- глагол ros.
- глагол вида несовершеннаго ros.
- глаголы вида многократнаго ros.
- глаголы вида совершеннаго ros.
- глаголы одинакие ros.
- глаголы совокупные ros.
- гласныя буквы ros.
- гласныя со знакомъ ros.
- грамматика ros.
- дательный падеж ros.
- *движительные ros.
- двоеточие ros.
- дебелыя ros.
- дополнительныя слова ros.
- заменение одного слова другим ros.
- запятая ros.
- звательный падеж ros.
- знак вместительный ros.
- знак вопросительной ros.
- знак восклицательный ros.
- знак единитный ros.
- знак мыслеотделительный ros.
- знаки препинания ros.
- и тонкое ros.
- изъявительное наклонение ros.
- именительный падеж ros.
- имя прилагательное ros.
- кавычки ros.
- качество ros.
- косвенные падежи ros.
- малыя буквы ros.
- *местительные ros.
- наклонение ros.
- настоящее время ros.
- одинакий союз ros.
- окончание ros.
- определительныя слова ros.
- отвeтное предложение ros.
- падеж ros.
- первая половина ros.
- перемещение слов ros.
- *переходные ros.
- период ros.
- период простой ros.
- период сложный ros.
- повелительное наклонение ros.
- повелительное предложение ros.
- повествовательное предложение ros.
- повторительный союз ros.
- подлежащее ros.
- подчинительныя предложенія ros.
- правописание ros.
- предлог ros.
- предложенiя придаточныя обостоятельственныя ros.
- предложенiя придаточныя прилагательныя ros.
- предложение ros.
- предположительныя предложенiя ros.
- прибавление слов ros.
- придаточныя дополнительныя предложенія ros.
- придаточныя опредѣлительныя | придаточныя опредѣлительныя предложенія ros.
- придаточныя предложенія | придаточныя ros.
- приложениiе ros.
- приобретательные глаголы ros.
- притяжательное ros.
- прописные буквы ros.
- противительный союз ros.
- прошедшее время ros.
- прямые падежи ros.
- размещение слов ros.
- речь ros.
- речь отрывистая ros.
- речь периодическая ros.
- родительный падеж ros.
- связка ros.
- сказуемое ros.
- скобки ros.
- словосочетание ros.
- словосочинение ros.
- сложныя предложенія (zdanie rozwinięte) ros.
- совершенный вид ros.
- согласныя буквы ros.
- согласныя буквы без знаков ros.
- согласныя буквы двойственныя ros.
- согласныя буквы мягкия ros.
- согласныя буквы плавныя ros.
- согласныя буквы твердыя ros.
- согласование слов ros.
- сочетание предложений ros.
- сочинительныя предложенія ros.
- союз ros.
- спрягаемое окончание ros.
- строчныя буквы ros.
- существительное ros.
- творительный падеж ros.
- тонкия ros.
- точка ros.
- точка с запятою ros.
- ударение ros.
- управление слов ros.
- усеченное окончание ros.
- *установительные ros.
- часть речи ros.
- черта ros.
- шипящия ros.
Wykorzystane źródła:
Grecz, Wostokow; odsyła też (zaimki, s. 40) do F. Żochowskiego (Części mowy...) , w Pisowni do Ludwika Koncewicza.