Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek zwrotny

Język: polski
EJO 1999, 665 Definicja współczesna

Zaimek zwrotny. Wyrażenie, które pełni funkcję anaforyczną - w wypadku koreferenci i - do wcześniej użytego innego wyrażenia: zaimka osobowego 1 i 2 os. lub rzeczownika. Pod względem funkcjonalnym stanowi zatem kontekstowy wariant z. osobowego w funkcji anaforycznej [...].

Cytaty

Zaimki zwrotne są te, które oznaczają, że czynność osoby działąjącej zwraca się na nią samą, a nie przechodzi na inną osobę ani na żadną rzecz, np. myję się; tu oznacza zaimek zwrotny się, że czynność odemnie wychodząca na żaden inny przedmiot nie przechodzi, lecz przy mnie pozostaje. Podobnie uczę się, bawię się, cieszę się.

Jest wreszcie jeszcze tak zwany zaimek zwrotny: siebie, się, używający się wtenczas jedynie, kiedy jaką czynność, lub stan odnosimy do siebie samych, np. (ja) chwalę się [...].

Zaimek zwrotny. Formy grzeczności.

Polskie się nazywa się zaimkiem zwrotnym (pronome reflexivo, x – ks). W języku portugalskim tłomaczy się przez se, jeżeli się zwraca do trzeciej osoby; ale gdy się zwraca do osoby pierwszej lub drugiej, tłomaczy się zaimkami osobowemi me, te, nos, vos; na prz.:

on się umył — elle se lavou, ona się umyła — ella se lavou, [...], ale: ja się umyłem — eu me lavei, ty się umyłeś — tu te lavaste, [...].