Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

końcówka morfem gramatyczny

Language: polski
EJO 1999, 316 Contemporary definition

Końcówka. Morfem fleksyjny występujący jako ostatni w ciągu morfemów składających się na formę fleksyjną i podlegający wymianie w deklinacji lub koniugacji.

Quotations

Rzeczownik ten podlega tu zmianom, a zmiany te widać w końcówkach jego, które za każdem nowem pytaniem, zmieniają się na inne.

Jeżeli masz np. rzeczownik rodzaju męskiego, wówczas musi i przymiotnik jego przybrać końcówkę rodzaju męskiego.

§ 49. Utworzenie się fleksji. Zarówno pierwiastki wyrazów obecnie odmiennych, jak i przyrostki, które dziś końcówkami zowiemy, stanowiły niegdyś wyrazy samoistne, odrębne, w pewnym porządku składniowym obok siebie wypowiadane.

§ 48. Części morfologiczne wyrazu. W każdym wyrazie rozróżniać należy: 1. Pierwiastek albo pień, inaczej rdzeń [...]; 2. Osnowę albo temat wyrazów [...]; 3. Zakończenia wyrazu, czyli końcówki deklinacyjne i konjugacyjne. Tak np. w wyrazach: dom-u, dom-owi, dom-em, dom-y, i.t.d. końcówkami są: -u, -owi, -em, -y; w formach słów: daje-sz, daje-my, daje-cie końcówki mamy: -sz, -my, -cie.

W końcówkach „ówna” w nazwach od imion ojców, n. p. Denesówna, prezesówna i tp.

Końcówka em emi dozwolona jest w poezji ze względu na rymy. (Zjazd Rejowski).

Końcówką bezokolicznika polskiego jest ć, na prz.: nieść, pić, być, jeść, czytać, pisać, kochać, [...]. Język portugalski ma dla bezokolicznika zakończenia ar, er, ir.

W 2 przypadku liczby mnogiej rzeczowników, kończących się na -ja po spółgłosce, piszemy końcówkę -yj,-ij, np. asocjacyj [...].

Przyrostek żywy i martwy. Przyrostek (słowotwórczy) i przyrostek fleksyjny (końcówka).

Końcówka, p. wyrazy I C.

I. Części wyrazów: A. Głosowe: [...] B. Słowotwórcze: [...] C. Fleksyjne:

1) ★temat (★osnowa) — część wyrazu, powtarzająca się w całej odmianie, np. groch, groch-u, groch-em i t. d.; czyta-m, czyta-sz i t. d. Tematy ★zmienne i ★niezmienne. 2) ★przyrostki fleksyjne lub ★końcówki — cząstki form, z któremi się łączy znaczenie przypadku lub osoby np. złot-a.