Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

końcówka morfem gramatyczny

Język: polski
EJO 1999, 316 Definicja współczesna

Końcówka. Morfem fleksyjny występujący jako ostatni w ciągu morfemów składających się na formę fleksyjną i podlegający wymianie w deklinacji lub koniugacji.

Cytaty

Końcówka jest cecha z wygłosem lub sam wygłos, np. stworzycielowi. Trzon z końcówką stanowią całkowite słowo. .... stworzycielowi.

Cecha k w końcówkach: ek, ka, ko, np. w I. stopniu: chwil(-a)-ka chłop-ek.

§ 49. Utworzenie się fleksji. Zarówno pierwiastki wyrazów obecnie odmiennych, jak i przyrostki, które dziś końcówkami zowiemy, stanowiły niegdyś wyrazy samoistne, odrębne, w pewnym porządku składniowym obok siebie wypowiadane.

§ 48. Części morfologiczne wyrazu. W każdym wyrazie rozróżniać należy: 1. Pierwiastek albo pień, inaczej rdzeń [...]; 2. Osnowę albo temat wyrazów [...]; 3. Zakończenia wyrazu, czyli końcówki deklinacyjne i konjugacyjne. Tak np. w wyrazach: dom-u, dom-owi, dom-em, dom-y, i.t.d. końcówkami są: -u, -owi, -em, -y; w formach słów: daje-sz, daje-my, daje-cie końcówki mamy: -sz, -my, -cie.

Samogłoski lub zgłoski, które w rozmaitych przypadkach dodajemy do tematu, nazywają się końcówkami przypadków.

§ 70. Przypatrzmy się raz jeszcze umieszczonym powyżej przykładom stopniowania przymiotników, a obaczymy, że stopień wyższy tworzy się od tematu przymiotnika za dodaniem końcówki (przyrostka) szy lub ejszy, np. słab-szy, ściśl-ejszy. Stopień najwyższy tworzy się tak samo, tylko na początku wyrazu dodajemy jeszcze tak zwany przedrostek naj, np. naj-słab-szy, naj-ściśl-ejszy.

Przyrostek żywy i martwy. Przyrostek (słowotwórczy) i przyrostek fleksyjny (końcówka).