Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek

Język: polski
Geneza: łac. pronomen
EJO 1999, s. 654 Definicja współczesna

Zaimek. Klasa wyrażeń uznawanych wprawdzie za odrębną część mowy, ale z zastrzeżeniem, ze jest to część mowy wyróżniana na podstawie innych kryteriów niż rzeczownik, przymiotnik, czasownik czy przysłówek

Cytaty

Inne rodzaje zaimków, czyli raczéj przymiotników zaimkowych są te: 1) Pytania, [...]. 2) Opowiedzi na nie są: [...]. 3) Pokazujące bliski przedmiot ten, [...]. 4) Niepewne [...]. 5) Przeciwieństwa [...]. 6) Oznaczenia pewnégo [...]. 7) Pytający nie w celu dowiedzenia się o przymiotach, lecz o tém do kogo kto, co należy? [...]. 8) Temu odpowiadajace, określające własność [...]. 9) Dzierżawczemi też powyższe zaimki się nazywają [...] 10) Względne.

[…] W powyższych przykładach takiem wyrazami są: ja, zastępujące imię Boleś, i twój, zamiast papy. Takie wyrazy nazywają się zaimkami, bo się kładą zamiast imion […].

Podmioty trzech osób, tj. istotniki lub zamiast nich stojące zaimki ja, ty, on, odmieniają się przez liczby i różnego są rodzaju, zatém i słowa dla zgody z niémi odmieniamy przez liczby, co się nazywa liczbowaniem, a w czasie przeszłym i z niego urobionych i przez rodzaje, i to się nazywa rodzajowaniem [...].

Zaimki dzielą się na rzeczowne i przymiotne. Rzeczownemi są te, które zastępują miejsce rzeczowników czyli istotników, a w zdaniu są podmiotem, lub dopełnieniem […]. Przymiotnemi są te, które określają istotniki, albo téż razem i określają je i zastępują, a odmieniają się jak przymiotniki, w zdaniu zaś są określeniem; lecz gdy są użyte bez istotnika mogą być podmiotem lub dopełnieniem [...].

Zaimki są to takie wyrazy, które zastępują miejsce imienia.

Zaimki (Pronomes).

Wyrazy, które zastępują imiona osób, zwierząt lub rzeczy, nazywają się zaimkami.