Historical dictionary
of grammatical terms online

słowo nieprzechodnie

Language: polski

Quotations

Słowa nijakie czyli nieprzechodnie oznaczają stan albo działanie podmiotu, które odbywa się w nim samym i nie ma ruchu zewnętrznego, czyli nie przechodzi na przedmiot uboczny […].

Także niektóre właściwie nieprzechodnie słowa przybierają znaczenie przechodnich i wymagają po sobie czwartego przypadka, jak: boli, korci, świerzbi, mierzi, wstyd mię, obchodzi, gniewa, kosztuje, np. To zdarzenie smuci ojca.

P. Jak się dzielą słowa co do wewnętrznego swego znaczenia? O. Słowa dzielą się na: czynne, nijakie, zaimkowe, zwrotne, dokonane, niedokonane, częstotliwe i bierne. [...] P. Co to jest słowo nijakie? czyli nieprzechodnie? O. Słowo nijakie, jest to słowo, które również oznacza czynność, ale ta czynność nie przechodzi na żaden inny przedmiot, a zatem słowo nijakie nie odpowiada na pytanie kogo? co? np. kwitnąć, lecieć.

Podobne z pozoru do zwrotnych, są znowu tak zwane słowa (czasowniki) zaimkowe, które tém się wyróżniają od zwrotnych, że są słowami nieprzechodniemi, że ich nigdy bez zaimka się użyć nie można.