Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zmieniać (się)

Hasło w cytatach: zmieniać, zmieniać się, zmieniać się na
Język: polski
Dział: Fleksja, Fonetyka, Składnia (współcześnie)

Cytaty

W wyrazie umieścić i tym podobnych spółgłoski sc zmieniają się w szcz, które to głoski za przykładem wielu pisarzy nowszych skracają się w scz: umiesczony; w wyrazie wozić i tym podobnych, spółgłoska z zmienia się w ż: wożę.

Ostatnie z nich zmieniają się następnie.

Pomiędzy samogłoskami takie zmiany zachodzić mogą: a, o zmienia się na e; ą na ę; e na é; i nawzajem.

Uwaga. Niektóre rzeczowniki, nie zmieniając wcale swego zakończenia, mogą być, to jednego, to drugiego rodzaju: ten chłopiątko, albo to chłopiątko [...] ten cień; albo ta cień i t. p.

Rzeczownik ten podlega tu zmianom, a zmiany te widać w końcówkach jego, które za każdem nowem pytaniem, zmieniają się na inne.

Nieobojętne są też odmiany głosowe, niepolegające na zasadach fonetycznych danego dialektu [...], np. odmiany słowotwórcze jak: v'ilga i vyv'elga [...]; z domowych północny kur, zmieniający się na kuråka i kuråsa, zachodni kokot, pd.-wschód kogut przekręcany na kobuta, nie mówiąc już o dobrzyńsko-mazowieckim p'ei ̯ak.

Powiązane terminy