terminów gramatycznych online
samogłoska głoska
Geneza: od łac. vocales
Samogłoski. Głoski, dla których jedynym źródłem dźwięku są (quasi-)periodyczne drgania wiązadeł głosowych: wobec braku przeszkody w jamach nasady przy wymawianiu samogłosek ma miejsce względnie swobodny przepływ przez kanał głosowy wprawionego w drgania strumienia powietrza. Samogłoska jest więc zmodulowanym przez układ rezonatorów nasady tonem krtaniowym.
Cytaty
ROZDZIAŁ PIERWSZY O wymawianiu samogłosek
Y [...] Gdy na końcu położoné przedłużać się nie powinno n.p. to accompany towarzyszyć tu akompeny; lub na końcu piérwszéj zgłoski gdy na téj głos się nie podnosi, n.p. Physician lekarz Fizyszen; położone zaś przez samogłoską brzmi jak polskié n.p. youth młodzież juth.
Co to są samogłoski? Są to głoski, które same, czyli bez pomocy innych głosek wydają głos, czyli brzmienie; głoski a, ą, e, é, ę, i, y, o, ó, u, są samogłoskami.
Samogłoski dzielą się na piérwotne i pochodnie […].
Samogłoska jest brzmienie, przy pewnym składzie ruchomych narządzi mownych, ale bez poruszenia takowych wyrobione w przestrzeni gęby.
W języku polskim mamy 45 głosek, a mianowicie 10 samogłosek i 35 spółgłosek.
Samogłoski są dwojakie: pierwotne a, e, i, o, u, i pochodne é ściśnione, ó ściśnione, ę, ą, y.
f) Złożone z wielu spółgłosek, mianowicie syczących, i nieporozdzielanych samogłoskami.
Rym zaś jestto podobne dwóch wierszy zakończenie, poczynające się od samogłoski, na któréj się przycisk znajduje np. skowrō̒nek — dziō̒nek.
Samogłoski są głoski, przy których wymawianiu nie potrzeba pomocy żadnego narzędzia mownego, albowiem do ich wymówienia wystarczy samo wydobycie głosu i mniejsze lub większe ust otworzenie. Tak np. aby a lub o wymówić, nie potrzebuję do pomocy ani języka, ani warg, ani zębów, otwieram tylko usta i głos z piersi wydobywam.
Samogłoski są to właściwie tony, które powstają wówczas, jeżeli powietrze z płuc przechodzi przez tchawicę i krtań, a naprężone struny głosowe wydają dźwięczne drgania; od formy zaś, jaką jama ustna przybiera, zależy wymówienie tej lub owej samogłoski; np. a, e, i, o, u, y.
Samogłoska o sposobem wymawiania zbliża się do u; samogłoska zaś e zbliża się do i.
§ 3. Wszystkie głoski w języku polskim dzielą się na samogłoski i na spółgłoski.
Samogłoski są to takie głoski, do których wymówienia wystarcza samo wydobycie głosu z piersi i większe lub mniejsze otworzenie ust. Do wymówienia ich nie potrzeba znaczniejszej pomocy żadnego narzędzia mownego: ani pomocy języka, ani warg, ani zębów.
Samogłoskami są np. a, o, ó, i i t. d.