Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczebnik porządkowy

Język: polski
EJP 1991, 187 Definicja współczesna

Liczebniki porządkowe wskazują na miejsce zajmowane przez dany obiekt. Pod względem funkcji składniowej i właściwości morfologicznych nie różnią się od przymiotników [...].

Cytaty

Liczebniki [...] porządkowe są te, które oznaczają rzeczy porządkiem wyszczególnione, kładą się na pytanie który? która? które? np. pierwszy, pierwsza, piérwsze.

Liczebniki oznaczone dzielą się jeszcze ze względu na ich znaczenie na: a) piérwotne czyli główne (kardynalne), dla tego tak nazwane, iż się z nich inne urabiają, te odpowiadają na pytanie ile? […]; b) porządkowe, wskazujące porządek rzeczy po sobie następujących [...]; c) mnożne albo spółkowe, znaczące ilość rzeczy jednego gatunku, do całości innéj rzeczy należących czyli w niéj powtórzonych [...]; d) społeczne, oznaczające społeczeństwo z wyrażoną liczbą istot [...].

Liczebniki porządkowe, mnożne, gatunkowe, wielokrotne odmieniają się jak imiona przymiotne […].

Liczebniki: piérwszy, wtóry (albo: drugi) trzeci, dziesiąty, setny itp. nazywamy [liczebnikami] porządkowemi, ponieważ oznaczają porządek w jakim osoby lub rzeczy po sobie następują, a używamy ich na pytanie: który z porządku, czyli który z kolei.

Na koniec odmieniają się na wzór przymiotników wszystkie liczebniki porządkowe.

Числительныя имена бываютъ: [...] 2. Порядковыя, [liczebniki] porządkowe, означающія послѣдовательность или порядокъ, въ какомъ, при означеніи счета, одинъ предметъ слѣдуетъ за другимъ. Порядковыя узнаются по вопросу który? (который?), напр. pierwszy, dziesiąty, setny и т. п.

Liczebniki porządkowe (numeraes ordinaes) są: o primeiro pierwszy (a primeira pierwsza), o segundo drugi (a segunda druga), o terceiro trzeci, o quarto czwarty, [...].

Liczebniki porządkowe, o ile się ich nie wypisuje słowami, wyraża się cyfrą bez kropki [...].