Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczebnik porządkowy

Język: polski
EJP 1991, 187 Definicja współczesna

Liczebniki porządkowe wskazują na miejsce zajmowane przez dany obiekt. Pod względem funkcji składniowej i właściwości morfologicznych nie różnią się od przymiotników [...].

Cytaty

Liczebniki [...] porządkowe są te, które oznaczają rzeczy porządkiem wyszczególnione, kładą się na pytanie który? która? które? np. pierwszy, pierwsza, piérwsze.

Liczebniki oznaczone dzielą się jeszcze ze względu na ich znaczenie na: a) piérwotne czyli główne (kardynalne), dla tego tak nazwane, iż się z nich inne urabiają, te odpowiadają na pytanie ile? […]; b) porządkowe, wskazujące porządek rzeczy po sobie następujących [...]; c) mnożne albo spółkowe, znaczące ilość rzeczy jednego gatunku, do całości innéj rzeczy należących czyli w niéj powtórzonych [...]; d) społeczne, oznaczające społeczeństwo z wyrażoną liczbą istot [...].

Liczebniki porządkowe, mnożne, gatunkowe, wielokrotne odmieniają się jak imiona przymiotne […].

Liczebniki: piérwszy, wtóry (albo: drugi) trzeci, dziesiąty, setny itp. nazywamy [liczebnikami] porządkowemi, ponieważ oznaczają porządek w jakim osoby lub rzeczy po sobie następują, a używamy ich na pytanie: który z porządku, czyli który z kolei.

Na koniec odmieniają się na wzór przymiotników wszystkie liczebniki porządkowe.

Числительныя имена бываютъ: [...] 2. Порядковыя, [liczebniki] porządkowe, означающія послѣдовательность или порядокъ, въ какомъ, при означеніи счета, одинъ предметъ слѣдуетъ за другимъ. Порядковыя узнаются по вопросу który? (который?), напр. pierwszy, dziesiąty, setny и т. п.

Liczebniki, inaczej liczbowniki, wyrażają [...] porządek, według którego przedmioty po sobie następują; np. pierwszy tydzień, drugi dzień, druga godzina, trzeci dom, dwudziesta wiosna, setna rocznica, i t. p., i te noszą nazwę liczebników porządkowych.

Liczebniki (numeralia) ★oznaczone i ★nieoznaczone: a)porządkowe (ordinalia), b)ilościowe: 1) ★główne (cardinalia), 2) ★ułamkowe, 3) ★zbiorowe, 4) ★mnożne, 5) ★wielorakie.

Porządkowe, p. liczebniki.