Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

dyftongizacja

Język: polski
Geneza: łac. diphthongus < grec. diphtongos 'dwubrzmiący'
Dział: Fonetyka (współcześnie)
EJO 1999, 131 Definicja współczesna

Dyftongizacja. Przekształcenie się pojedynczej samogłoski (monoftongu) w dyftong. Jest to jeden z tzw. naturalnych procesów fonologicznych, poświadczonych w wielu genetycznie nie spokrewnionych i typologicznie różnych jęz.

Cytaty

Na samym zachodzie brak dyftongizacji w Kramskach, bardzo słaba w dialekcie czarnkowskim.

Na całej przestrzeni tamują dyftongizację następujące spółgłoski nosowe i [...].

Jakościowa różnica [samogłosek] dawnych długich od krótkich polega, jak zaznaczono, ogółem biorąc, na zwężeniu pierwszych, co nazwano pochyleniem. Nie ulega jednak wątpliwości, że ze zwężeniem łączyła się pierwotnie i zasadniczo także dążność do dyftongizacji, czyli: długie a e o przeszły w zasadzie w å,ė,ȯ długa nosówka w å; przy zatracie dyftongizacji doszły do krańcowego rozwoju w postaci o i (y) u ǫ; długie i y także były z pewnością wąskie i miały tendencję do rozłożenia na dyftong, ale że dyftongizacja mniej tu była znacząca, a jasne i y wstrzymały się wcześnie na drodze, która mogła je była doprowadzić do gatunku e jak w kaszubskiem, więc różnica się wcześnie zatarła.

Ponieważ u nie można zrównać ze starem u, bo nie uległo dyftongizacji.