dyspalatalizować, zdyspalatalizować

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• Łoś II/1925
• Dor/1958–1969

Inaczej niż w nagłosie dłuższych słów usuwa się trudne m' w zgłoskach i formach słabo akcentowanych: mianowicie w końcówce. instr. pl. -m'i, w dat. i acc. sg. zaimka m'i m'ę dyspalatalizuje się je.

Zasadnicza różnica między k g ch, p b m w a przedniojęzykowemi spółgłoskami, która się objawia w tem, że pierwsze nie dyspalatalizują poprzedzających palatalnych samogłosek, a drugie je dyspalatalizują, polega po prostu na tem, że artykulacja spółgłosek k g ch, p b m w nie przeszkadza artykulacji właściwej przednim samogłoskom.

Dlaczego dokonała się ta zmiana rodzaju, trudno wiedzieć: dla imienia siew czynnikiem decydującym mogło być odpodniebiennienie końcowej spółgłoski (siew, siewu analog. do powiew i innych tym podobnych męskich), ale nie uległy temu wpływowi inne na -w dyspalatalizowane: krew, pluskiew, konew, kotew i t. d.

Zdyspalatalizować dk IV, ~owany p. zdepalatalizować: Nieporadna pisownia nazw polskich w łacińskich dokumentach, a nawet pisownia dawnych czysto polskich zabytków nic nam o stosunkach dawnych nie zdyspalatalizowanych e i ě nie mówi. STIEBER Fonol. 18.