Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

fonetyczny

Hasło w cytatach: fonetyczna, fonetyczne
Język: polski

Cytaty

Prawidło nawiasówek dla wyrazów cudzoziemskich. Utarte wyrazy polskie, i mniej utarte a potrzebne w naukach i dziełach polskich [...] mają pierwszeństwo przed obcemi, jako to: "Dzieje narodu polskiego" (łac. Hist. nat. pol.). Krócej jeszcze lepiej: "Dzieje Polski". (Historia polonica). [...] Na (logos (mowa), Filologus). Miłośnik mowy, (Filologia) dosłownie Miłośnictwo mowy lub zamiłowanie się w niej znaczy. Mamy właściwiej po polsku: "Mowoznawca, Mowoznawstwo". Mowopisarz (logographos) Mowopisownia i t. d. Głos (gr. fonē). Głoskozbior (gr. lat. fonetica). Głoskozbiorowy (fonetikos). Fonetyczny potwór. "Głosomównia" (Fonologia).

Głoski typu c, mianowicie dźwięczne ʒ ǯ ʒ́ bezdźwięczne c č ć, zwane afrykatami (affricatae) w literaturze fonetycznej, są głoskami zwarto-szczelinowemi. Odczuwamy je słuchem jako głoski pojedyncze, różnią się one jednak zasadniczo od wszystkich innych tem, że nie są artykulacyjnie proste i jednolite, lecz składają się z dwóch części, pierwszej: zwarcia, i drugiej: szczeliny.

[...] częstsze niż na piśmie jest też fonetyczne ’e w jednej formie [...].

[...] zamiast fonetycznego v'iʒa ta v'ysoku v'ežu powstaje v'iʒa ta vysoko v'ežo.

Na tym niewielkim przejściowym obszarze obserwować można różne wahania, unaoczniające powolne cofanie się swobody akcentowej. Gdy dzisiejszy akcent północnokaszubski powstał drogą fonetyczną, to południowy drogą wyrównań morfologicznych.