terminów gramatycznych online
Oż/1883
Skarbiec odkryty bogactwa, piękności i wszystkich prawideł zasadniczych mowy i pisowni polskiej
Porównaj z innymi dziełami
Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1883, jęz. polski strona w kompendium Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego
Cytaty według działów 1095 cytatów
- Przedmowa 29 cytatów 1–9
- WYKAZ Mowobadaczów i Mowoznawców Polskich, których dzieła miałem pod ręką 1 cytat 10–21
- Okres 2 mieszany dawniejszy, zastoju 2 cytaty 22–27
- Główne podstawy mowopisowni polskiej 33 cytaty 27–31
- Podział abecadła i układ jaki powinien być 8 cytatów 32
- Sprawdzenie najściślejsze samogłosek i spółgłosek polskich 11 cytatów 32–33
- Własność i odcienia spółgłosek polskich drobne 18 cytatów 34
- Uwaga ogólna i ocenienie 6 cytatów 35
- O znakach nad literami, albo pod, lub obok nich, jakich używać należy i jakie usunąć, mianowicie te, które szkodzą ustaleniu i rozwojowi pisowni 18 cytatów 35–37
- Zasada główna i ogólna Mrozińskiego następna 1 cytat 37
- O potrzebie oddzielnych liter i znamion tak powiada Mroziński 10 cytatów 37–38
- Pstrociznę i kreski niepotrzebne gani i odrzuca Mroziński 1 cytat 38
- Uwaga nad tem i objaśnienia, co do podziału spółgłosek przez Mrozińskiego 15 cytatów 38–39
- Mroziński o samogłoskach á é pochylonych czyli ścieśnionych 2 cytaty 39–40
- O prowincjalizmie czyli powiatczyznie 5 cytatów 40–41
- O konieczności dopełnienia i poprawienia abecadła pol. 5 cytatów 41–42
- O odkryciu pisma głoskowego, i różnicy abecadła tychże narodów 2 cytaty 42–43
- Zachęta do troskliwego poprawiania i pielęgnowania pisowni polskiej 1 cytat 44
- O kreskach i znakach. Zagórowski (na str. 3) i o poprawieniu Abecadła 6 cytatów 44–45
- Uwaga, i zastanowienie się nad tem i owem 2 cytaty 45–46
- Akademje obce kiedy zatwierdziły swoją pisownię 1 cytat 46–47
- Pogadanki Literackie 1 cytat 47
- List współplemieńca napisany do jednego badacza polskiego 11 cytatów 47–49
- Co mówią polscy badacze o dwójce niemieckiej W, a opuszczonej polskiej V? 13 cytatów 49–51
- Czy wszystkie narody Giermańskie i Sławiańskie tę dwójkę przyjęły w ? 4 cytaty 51–52
- Czy litery łacińskie wszystkie przyjęli Germanie, z abecadłem łacińskiem? 2 cytaty 52
- O co głównie chodzi naszym badaczom w poprawieniu abecadła? 12 cytatów 52–54
- Odezwa do miłośników klasycznej i naukowéj pisowni 7 cytatów 55–58
- Ostateczny rozbiór abecadła, i uporządkowanie 9 cytatów 58–62
- Wynik stanowczy 4 cytaty 62–63
- Tęsknota badaczów za polsczyzną 8 cytatów 63–64
- Uwaga i naukowy rozbiór tego tytułu naszych książek 12 cytatów 64–66
- Dwuznaczniki i niedorzeczne wyrazy w klasycznej pisowni polskiej usuwają się 13 cytatów 66–67
- Mowopisownia polska (Grammatica Polonica) 12 cytatów 67–68
- Głosomownia prawidłowa klasyczna 5 cytatów 68
- Własność, abecadła i podział głosek polskich wyjaśniłem powyżej dostatecznie jakie mamy każdy widzi 38 cytatów 68–70
- 1 Prawidło przypadkowania 24 cytaty 70–76
- Wyjątkowe prawidło 15 cytatów 77–81
- 2gie Prawidło 3 cytaty 81–85
- Dział drugi, Prawidła 2go 4 cytaty 85–86
- Dział trzeci, Prawidła 2go 2 cytaty 86–87
- Trzecie Prawidło rzecz. męz. 88–89
- Czwarte Prawidło rzecz. męzk. 1 cytat 89–90
- Piąte Prawidło dowolne, wyjątkowe rzecz. męzk. 3 cytaty 90–91
- Sprawozdanie 6 cytatów 92
- Pierwsze Prawidło 5 cytatów 92–95
- Dział drugi przyboczny 4 cytaty 96–97
- Drugie Prawidło rzeczowników żeńskich 4 cytaty 98–100
- Dział drugi rzecz. żeńskich 3 cytaty 101
- Trzecie Prawidło rzecz. żeńskich 1 cytat 102
- Czwarte Prawidło rzecz. żeńskich 1 cytat 102–103
- Piąte Prawidło rzecz. żeńskich 2 cytaty 104–105
- Prawidła rzeczowników rodzaju średniego czyli środkującego 3 cytaty 105–106
- Drugie Prawidło rzecz. średnich 2 cytaty 106–107
- Trzecie Prawidło rzecz. srednich 1 cytat 107–108
- Czwarte Prawidło rzecz. srednich i ostatnie 2 cytaty 108
- Prawidło dodatkowe ułomne w prawidłach 2 cytaty 108
- Druga częsć mowy. "Zajimki" 29 cytatów 109–111
- Trzecia część mowy. "Przymiotniki" 9 cytatów 112–113
- Dział 2. Przymiotniki trzyrodzajowe nieulegające stopniowaniu 1 cytat 114–115
- Czwarta część mowy "Liczbowniki" czyli Liczbownia 8 cytatów 115–116
- Piąta część mowy. "Słowoczasowniki" 6 cytatów 116–118
- Wynik z badań porównawczych następny 7 cytatów 119
- Ramy prawideł zasadniczych 3 cytaty 119–120
- Podział czasowania słów klasyczny 10 cytatów 120–122
- Zasada określająca stanowczo 8 cytatów 122
- Wzór słów biernych. Jestem, Stoję, Siedzę, Leżę, Śpię 1 cytat 122
- Słowoczasownik nieokreślny 2 cytaty 123
- Prawidła słów posiłkowych, ruch i czynność oznaczających 9 cytatów 123–125
- Słowoczasowniki (i domyślnik Trzeba) 2 cytaty 126
- Pochodzenie i rodowód słów 4 cytaty 127
- O Wyrzutni wa, w słowie Zostawa-ć 1 cytat 127
- Końcówki cechowe czasów warunkowych ze słowa Być 1 cytat 128
- O tworzeniu się jimiesłowów ze słów wszystkich 8 cytatów 129–130
- O rządzie słów posiłkowych przypadkami 1 cytat 130
- Prawidła czasowania słów czynnych foremnych. Dział 1 3 cytaty 130–132
- Dział drugi prawidła 1 3 cytaty 132–136
- 2gie prawidło słów czynnych. Dział I 3 cytaty 136–137
- Dział 2gi 3 cytaty 137–138
- Dział 3ci 1 cytat 138
- Zestawienie i porównanie trzech działów 2 cytaty 138
- Trzecie prawidło słów foremnych 2 cytaty 138–139
- Inne słowa 3 cytaty 139–140
- Czwarte prawidło słów czynnych 2 cytaty 140–141
- Piąte prawidło słów czynnych, i częściowo biernych 1 cytat 141–142
- Dział 2 z małą różnicą, czasy dokonane tyłko dobierają głoski lub głosówki rozmaite 142
- Zestawienie i porównanie trzech działów tego prawidła 142–143
- Prawidła działu 3, słów jednotliwych czynnych 6 cytatów 143–144
- 6te prawidło słów czynnych i częściowo biernych 2 cytaty 144–145
- Prawidła słów ułomnych w układzie 3 cytaty 145–148
- Słów wszystkich przymioty czyli nazwy szczegółowe 4 cytaty 148–149
- O przysłówkach używanych przed słowami rozmaicie 10 cytatów 149
- Dwa sposoby ułatwiające poznanie sześciu prawideł słów czasowania 2 cytaty 149–150
- Pytanie, co jest bogactwem, i jakie słowa są pierwszorzędnemi? 1 cytat 150
- Sprawozdanie. Rachunek słów prawidłowych w sześciu prawidłach polskich 5 cytatów 150–151
- Godło z liter najbogatszych w słowa czynne prawidłowe 1 cytat 151
- Szósta częsć mowy "Jmiesłowy" 1 cytat 152
- Podział jimiesłowów klasyczny i porównanie 19 cytatów 152
- Różnica jimiesłowów z podobnemi przymiotnikami 3 cytaty 153
- Siódma część mowy "Przysłówki" 5 cytatów 153
- I Przysłówki zwyczajne pytające i odpowiadające są następne 7 cytatów 153–154
- II Przysłówki jimiesłowowe krasomówcze 2 cytaty 154–155
- III Przysłówki przymiotnikowe 2 cytaty 155
- IV Przysłówki czasu, czyli czasowe 2 cytaty 155
- Osma część mowy "Przy-jimki" 6 cytatów 156–157
- Dziewiąta część mowy "Spójniki" 6 cytatów 157
- Dziesiąta część mowy "Wykrzykniki" 1 cytat 157–158
- Jloczasownia 2 cytaty 158
- O jloczasie polskim wyjaśnienie 4 cytaty 158–159
- Dowody. (Kopczyński. „Gram. Jęz. Pol. r. 1817 str. 31) War. 4 cytaty 159–160
- O iloczasie Słowacki Euzeb. ("Prawidła wymowy" str. 53 r. 1826 Wilno) 15 cytatów 160
- Pytanie, jaki znak najstosowniejszy dla jloczasu polskiego? 5 cytatów 160–161
- Prawidła zasadnicze ustalenia jloczasu 2 cytaty 161–162
- Ważność i doniosłość jloczasu w naukach 11 cytatów 162–164
- Trzy odcienia w mowie żywej narodu polskiego 4 cytaty 164–165
- Trzy podstawy główne a niezbędne w mowie polskiej naukowej, tak ustnej jak pisanej, następne są 3 cytaty 165–166
- Pisownia prawidłowa poprawna 19 cytatów 167–168
- Rzeczowniki żeńskie kończące się na osć 1 cytat 168
- Rozbiór dalszy pstrokacizny szczegółowy 4 cytaty 168–169
- Odkrycie joru cieńkiego w tych spółgłoskach mianowicie w j, l, ń 2 cytaty 169–171
- Odkrycie przyczyny, dla czego musimy kreślić wszystkie słowa rozkazujące 2 cytaty 171–173
- Rozwikłanie i rozwiązanie trudności 9 cytatów 173–174
- Wyciąg z rachunku liter powyższego do zastosowania w pisowni 3 cytaty 174–175
- Spółgłosek 12 pochodnych z jorem cieńkim następnych 1 cytat 175
- Użycie półtonowych ę i ą w pisowni 1 cytat 175–176
- Zasada zdobyta naukowa 12 cytatów 176–178
- Ogólna Zasada Pisarzów 3 cytaty 178–179
- Źródłosłownia. (Etymologia) 4 cytaty 179–180
- Prawidła zasadnicze 9 cytatów 180–184
- Zasada. Jak się mówi tak się pisze po polsku 1 cytat 184–187
- Przyjimek Bez, Beze, Bes 4 cytaty 187–188
- O spółgłoskach przyjimkowych kierujących wyrazami, i nadających tymże jnne znaczenie, i wytrącających często samogłoski z wyrazów lub zatrzymujących one sobie 9 cytatów 188–191
- Wytrąca się zaś po j samogłoska i cienka 2 cytaty 191–192
- O odróżnianiu pierwotnej d, i pochodnej przyciskowej d, w pisowni 3 cytaty 192–193
- Końcówka dze także posługuje dla dźwięcznej ga 1 cytat 193
- O odróżnianiu pierwotnej h i pochodnej ch pojedyńczo 2 cytaty 193–194
- O Trzystopniowych spółgłoskach przyciskowych polskich, mających tę samą własność i prawa w druku i pisowni polskiej 5 cytatów 194–195
- Pisownia 195–196
- Pojedyńcze ć, przybiera s więc s-cz, a nie sz cz 1 cytat 196–197
- Pytanie skąd szwargon powstał w mowie polskiej? 9 cytatów 197–200
- O zatrzymaniu w nazwach miast, wsi, polskich liter w i s 1 cytat 200–201
- Gwałtowne wdzieranie się niemczyzny do Polski 2 cytaty 201–203
- Rodowód szwargonu niemieckiego 1 cytat 203–204
- Metryka koronna Kazimierza W. (Vislicia), Wstęp, takowy 5 cytatów 204–206
- Przyczyna, i skutek wynikły ze Szwargonu 2 cytaty 206–207
- O odróżnianiu pierwotnej r, od przyciskowej pochodnej r-z 4 cytaty 207–208
- Dochodzenie głębsze prawdy i pojęcia 5 cytatów 209–211
- O niezamienianiu na początku wyrazów t na c ani d 1 cytat 211–212
- O końcówkach słowoczasowników na ać, ąć, ekć, i eć 3 cytaty 212
- Prawidła zasadnicze. Pisać należy od pierwiastka Ciek 212–213
- O końcówkach słowoczas. na dź zć, sć, ć; i t. d. 6 cytatów 213–215
- O spółgłoskach z i s gdzie i jak pisać należy w słowach 1 cytat 215–216
- Prawidła dla słów ułomnych i wyjątkowych 6 cytatów 216–217
- Jazd, Jazda, Jazdo. (Pierwotne źródłosłowy) 2 cytaty 217–218
- Rad, Rada, Rado-ść 1 cytat 218–219
- O stanowczem a niezbędnem odróżnianiu h od ch czyli łac. kh 14 cytatów 219–222
- Zestawienie ogólne końcówek na wszystkie litery abecadła, podług 3 rodzajów 1 cytat 222–223
- Sprawozdanie 2 cytaty 223–224
- Wynik ze sprawozdania i porównania 7 cytatów 224–226
- Prawidła zasadnicze, co do zachowania źródłosłowów czyli pierwotników 2 cytaty 226–229
- Końcówki Sław, Sława 3 cytaty 229
- Czy Sławianin Sławianie, czy Słowianin Słowianie należy pisać? 2 cytaty 229–230
- Dowody o dawności narodów Sławian, Polan, Mazurów, Russów, Window i t. d. 9 cytatów 230–237
- Nowe nazwiska Sławian, i podanie ustne najdawniejsze 1 cytat 237
- Gniazdo Lecha i Czecha, z ustnego podania 1 cytat 237–238
- Dział drugi Sławian wschodnich Kapadocja kolebką w Azji m. 238–239
- Uwaga i dochodzenie 2 cytaty 240–242
- Illyryków skąd nazwa i co za naród był? 242–243
- Dział X. Końcówki przymiotnikowe i zbiorowe na two stwo, rzecz. wspólnych 6 cytatów 243–244
- O unikaniu przymiotników, obok stawić wiele nie można 2 cytaty 244–246
- O końcówkach cechowych z wyrazów Opis, Rys. (jak u Greków Grafos używane) 1 cytat 246
- O narzędniku (6 pad) i bierniku 4m konćzących się na ę i ą 2 cytaty 246–247
- O biernoposiłkowem słowie jest, są prawidło ogólne 8 cytatów 247–248
- O 2 i 4m przypadku liczby mnog. rzecz. męskich na ow 4 cytaty 248–249
- O poznaniu rodzajów, prawidło ogólne 3 cytaty 249
- Nazwy miast z dwóch wyrazów złożone, należy złączać a nie osobno pisać 2 cytaty 250
- Co do odróżnienia stanu księży od książąt, w skróceniu należy jinaczej pisać 1 cytat 250
- Ustanowienie Komis. ed. Tow. Prz. nauk. o pisaniu liter j, i, y, (str. 128) 1 cytat 250–251
- O cudzoziemskich wyrazach postanowienie tejże komis. eduk. 16 cytatów 251–257
- Wyznanie moje jakiej pisowni dotąd trzymałem się w użyciu wyrazów łacińskich 2 cytaty 257–258
- Skąd ta niejednostajność u pisarzów wynika, co za przyczyna? 1 cytat 258–259
- Czy Towarzystwo Przyjaciół nauk, to właściwie rostrzygało? 5 cytatów 259–267
- 6) O różnicy Sławiańskich nazwisk w końcówkach 1 cytat 267–268
- O niezmiernem bogactwie, piękności brzmień mowy Sł. Polskiej. Zdania najpoważniejszych badaczów polskich i obcych 24 cytaty 268–274
- Życiorys. Najbieglejszego w mowoznawstwie i w litości człowieka 275–276
- Dzieła Sławiańskie, które miał w swym zbiorze kardynał Józef Mezzofanti 3 cytaty 276–277
- Prawdziwe bogactwo 2 cytaty 277–278
- Liczby najdokładniej stwierdzają 4 cytaty 278
- Porównanie najbogatszych abecadeł Sławiańskich, Samskrytu i Litew. 2 cytaty 278–279
- Trzy słowniki największe polskie zawierają wyrazów 4 cytaty 279–280
- Porządek naukowy jaki powinien być w Słownikach 3 cytaty 280–281
- Podział klasyczny słowników polskich 2 cytaty 281–286
- Abecadło słownikowe polskie ma następny porządek 287
- Objaśnienie co do liter właściwie polskich i przyswojonych 8 cytatów 287–288
- Porządek jaki powinien być dzieł naukowych czyli klasycznych 2 cytaty 289–293
- 1801 r. zawiązało się „Towarzystwo Przyjaciół Nauk" 6 cytatów 293–297
- Przestrogi, narzekania i upominania starszych! (słuchaj!) 23 cytaty 297–305
- Narzekanie p. Skobla i cytaty jego z gazet 1 cytat 305–309
- Biedują Francuzi z francuzczyzną i śmieją się 3 cytaty 309
- Greczyzna, czy potrzebna, ażeby była miewaną w mowie i pisowni polskiej? 1 cytat 309–310
- Polskie wyrazy zaniedbane znaleziono. Zastanowienie się 1 cytat 310–311
- Prawidło nawiasówek dla wyrazów cudzoziemskich 14 cytatów 311–312
- Postęp wydziału Lekarskiego w pisowni 2 cytaty 312–313
- Wzór pisarzów złotego wieku 16, i w części 17 4 cytaty 313–315
- Namowa do PP. Drukarzów i Wydawców dzieł 316–317
- Zadanie. Czego wymaga? Wiedza, Nauka, Umiejętność i Sztuka 317
- Odkrycie przesadnych i mylnych kresek nad literami ś, ź, ć 3 cytaty 317–318
- Odkrycie przyczyny, dla czego dawni Polacy kreślili na początku wyrazów litery s, z, c, nawet k i g 1 cytat 318–319
- Jak ścieśnianie wyrazów kreskami, tak zgrubianie przeciwnie szwargonem jest stratnym błędem do nie przebaczenia: baczność wyrozumiali i gorliwi i światli ziomkowie 1 cytat 319
- Niektóre wady rażące, w przekręcaniu wyrazów, opuszczaniu liter, wsuwaniu niepotrzebnych. Zastanówcie się dobrze; bo naukowa klas. pisownia, usuwa te pomyłki 319–320
- O wytrącaniu z wyrazów mylnem samogłoski e 1 cytat 320
- O wsuwaniu mylnem za ę stałe; baczność 1 cytat 320
- O wsuwaniu przesadnem litery n do wyrazów 1 cytat 320
- Przesadne wsuwanie lit. j do wyrazów lub końcówek nia 1 cytat 320
- Przesadne skracanie wyrazów pol. i usuwanie ję ją 2 cytaty 321
- Mylne używanie przyjimka pod zamiast w i we 321
- Pyt. Jakie wyrazy obce nie mogą mieć miejsca w pisowni polskiej? 1 cytat 321
- Pyt. Jakie wyrazy obce mogą mieć miejsce w pisowni pol. 1 cytat 322–323
- Żmija wlazła niektórym badaczom na szyję 3 cytaty 323–324
- O pierwocinach czyli pierwiastkach uwaga 4 cytaty 324–325
- O swobodnem tworzeniu się zdań w mowie polskiej 18 cytatów 326–327
- Jak mamy szanować mowę swoją posłuchajmy geniuszów (*) 327
- Jaka mowa jest najbogatszą w świecie 3 cytaty 327–328
- Jeszcze o bogactwie mowy polskiej „Głosy" 2 cytaty 328–330
- Okresy ważniejsze i wybitniejsze zajmują pisarze 330
- W słownikarstwie zaś stanowią okresy lat 330
- Pogodzenie abecadła słownikowego z ogólno-naukowem 2 cytaty 331
- Abecadło ogólno naukowe klasyczne w porządku 5 cytatów 331–333
- Drukarnia Uniwersytecka 2 cytaty 333–334
- Zamknięcie skarbca 334–335
- Dodatek o krytyce 335–336
- Skorowidz skarbca 337–342
- Abecadłowy spis wspomnianych mowobadaczów i jinnych w tem dziele 1 cytat 343–346
- Dla wygody badaczów polskich 346–351
- Drukarskie pomyłki 353–354
Hasła
- a otwarte
- abecadło
- abecadło łacińskie | łacińskie abecadło
- abecadło ogólno naukowe
- abecadło polskie
- abecadło sławiańskie
- abecadło słownikowe
- accent (wzmocnienie sylaby, wyrazu) fr.
- accentuatio łac.
- accentuation fr.
- accentus łac.
- adjectivum łac.
- adpositio (dopełnienie) łac.
- akcent (wzmocnienie sylaby)
- alfabet
- barbaryzmy
- Betonung niem.
- biernik | Bier. (przypadek)
- brzmienia właściwe
- brzmienie (sposób wymawiania, dźwięk)
- brzmienie pojedyńcze
- budowa języka
- budowa wyrazów
- cechowa końcówka | końcówka cechowa | końcówki cechowe
- cechowe zakończenie
- celownik | Cel. (przypadek)
- charakter (litera)
- cienkie spółgłoski | spółgłoska cieńka
- cienkie współgłoski
- cieńsze brzmienie
- cudzoziemczyzna (wpływ (język) obcy, barbaryzm)
- cudzoziemskie wyrazy | wyrazy cudzoziemskie
- cudzysłów
- czas
- czas dokonany
- czas dokonawczy
- czas dokonawczy przyszły | dokonawczy przyszły
- czas niedokonany przeszły warunkowy
- czas niedokonany teraźniejszy
- czas rozkazujący nieokreślny | rozkazujący nieokreślny
- czas rozkazujący określny | rozkazujący określny
- czas teraźniejszy czynny niedokonany
- czas warunkowy
- czasować się | czasować
- czasowanie (koniugacja)
- czasowniki (verbum)
- czasy niedokonane | czas niedokonany
- części mowy nieodmienne
- części mowy odmienne
- część mowy
- część zdania
- czynności częstotliwe
- czynności jednotliwe
- czynność (o czasowniku)
- czynność dokonana | czynności dokonane
- czynność niedokonana | czynności niedokonane
- czynność teraźniejsza
- czysto gardłowe
- daszek
- dawne wyrazy
- dech
- dialekt
- dialekty sławiańskie | dialekty Sławiańskie
- djalekty ludowe
- długość głosek
- dokonany czas warunkowy | czas warunkowy dokonany
- dokonany przyszły czas
- dokonawcze słowo
- dokonawczy teraźniejszy czas
- domyślnik (przysłówek domyślny, narzędnikowy)
- dopełniacz (dopełnienie)
- *drgająco podn. gardłowe
- duch mowy polskiej | duch języka
- dwójka (dwuznak, głoska)
- dwójka łacińska | łacińskie dwójki
- dwójka niemiecka
- dwójka półsamogłoskowa
- dwójka samogłoskowa | dwójki samogłoskowe
- dwójka teutońska | teutońska
- dwugłoska
- dwukropek
- dwukropek (znak diakrytyczny)
- dwustopniowe litery
- dwustopniowe spółgłoski
- dwuznaczniki
- dział (odmiana)
- dział (grupa koniugacyjna)
- dźwięczne głoski
- dźwięczno przyciskowe
- dźwięczność (fonacja)
- dźwięczność (eufonia)
- dźwięki (głoska, głos artykułowany)
- epitet
- etymologja | etymologia (pochodzenie, nauka o pochodzeniu wyrazów)
- femininum łac.
- figury (znak alfabetu)
- fonetica gr., łac.
- foneticos gr.
- fonetyczny
- fonetyka
- fonologia
- forma (postać wyrazu)
- formy czasowania
- formy gramatyczne
- francuzczyzna (język francuski)
- gardło
- gardłowo-dechowe | spółgłoski gardłowo dechowe
- genus łac.
- germanizmy
- gerundia pol., łac.
- gęba
- glossa łac.
- głagolica
- głos (dźwięk mowy)
- głoska (dźwięk mowy)
- głoska (znak alfabetu)
- głoska przydechowa
- głoski dechowe | dechowe spółgłoski | dechowa
- głoski samobrzmiące
- głoski składane (ligatura)
- głoski ustne
- głoski współbrzmiące
- głoski złożone
- głoskownia (gramatyka)
- głoskozbior
- głoskozbiorowy
- głosomownia | głosomównia
- głosomownia prawidłowa klasyczna
- głosownia
- głosówka | głosówki (sylaba)
- grafika (sposób wyrażania dźwięków mowy)
- gram. polska | gramatyka polska
- gramatika | gramatyka | gram. (wiedza o języku)
- gramatike gr.
- gramatyka porównawcza
- gramma gr.
- gramma (litera, głoska) gr.
- grammaire fr.
- grammatica łac.
- greczyzna
- *grube (twarde)
- grube samogłoski | samogłoski grubsze
- grubsze brzmienie
- gruby znak
- harmonia
- i krótka (litera "i")
- iloczas | jiloczas (długość głoski)
- imiesłowy | jmiesłów | jimiesłowy | jim.
- imiesłowy dokonane | jmiesłów dokonany
- imiesłowy niedokonany | jmiesłów niedokonany
- imiesłowy osobliwe
- imię własne
- imiona rzeczowne
- imiona zdrobniałe
- inwersje (zmiana szyku)
- *jedno-sylabny
- jednolita samogłoska (litera)
- jednostopniowe litery
- jednostopniowe spółgłoski
- jęz. pol. | język polski | polski język
- języczek
- język
- język (narząd)
- język narodowy
- języki cudzoziemskie
- języki obce
- języki pobratymcze
- języki sławiańskie | sławiańskie języki
- językowo płynne
- językowo-przyciskowe
- jim. omówne czasów dokonanych ze słowami posiłk. być lub zostać
- jim. omówne czasów niedok. ze słowami posiłk. być lub zostać
- jim. omówne ze słowem czynno posiłk. chcieć | żądać | okazywać się
- jimie osoby
- jimiesłowy bierne czasu przeszłego trzyrodzajowe dok.
- jimiesłowy bierne czasu przeszłego trzyrodzajowe niedok.
- jimiesłowy bierne czasu przeszłego wspólne
- jimiesłowy bierne czasu terazn.
- jimiesłowy cierpiętliwe czasu przeszłego trzyrodzajowe dok.
- jimiesłowy cierpiętliwe czasu przeszłego trzyrodzajowe niedok.
- jimiesłowy cierpiętliwe czasu terazn.
- jimiesłowy czasu przeszłego jednorodzajowe
- jimiesłowy czasu przeszłego trzyrodzajowe niedok.
- jimiesłowy czasu przeszłego wspólne
- jimiesłowy czynne czasu przeszłego trzyrodzajowe dok.
- jimiesłowy czynno posiłkowe czasu przeszłego trzyrodzajowe dok.
- jimiesłowy czynno posiłkowe czasu przeszłego trzyrodzajowe niedok.
- jimiesłowy czynno posiłkowe czasu przeszłego wspólne
- jimiesłowy czynno posiłkowe czasu terazn.
- jimiesłowy zwyczajne
- jimiesłów omowny teraźniejszy
- jimię (antroponim)
- jimię | imiona (nazwa, część mowy)
- jimiona osobowe
- jimiona własne osobowe
- jloczas (dział gramatyki)
- jloczas litewski
- jloczas łaciński | jiloczas łaciński
- jloczas polski | jiloczas polski | jiloczas | jloczas (akcent)
- jloczasownia
- jmiesłowy czasu teraźniejszego | jimiesłowy czynne czasu teraz.
- jmiesłów pojedyńczy
- jmiesłów wspólny
- jor
- *jor cieńszy | jor cienki | jor cieńki (diakryt)
- *jor gruby
- jota
- kirylica | cyrilica
- klasy (systematyka)
- końcowa współgłoska
- końcówka | końcówki (morfem gramatyczny)
- końcówka stała
- końcówka warunkowa
- końcówki cechowo zakończone
- końcówki obce
- końcówki zbiorowe
- kończyć się
- krasomówstwo
- kres
- kreska | kreski (diakryt)
- kreska cieńka (jor, diakryt)
- kreskować
- kreślenie
- kreślić się | kreślić
- kropka (znak interp.)
- kropki (wielokropek)
- kropki | kropka (diakryt)
- krótkość głosek
- langage fr.
- langue (system znaków) fr.
- lettre (litera a. głoska) fr.
- liczba
- liczbownia
- liczbowniki
- liczby pochodne porządkowe
- lingua wł.
- lingua | linguae (język) łac.
- *linguadžio wł.
- litera (znak alfabetu)
- litera (głoska)
- litera grubiej przyciskowa | grubiej przyciskowa litera
- litera przyswojona | przyswojona litera
- litery nieprzyciskowe
- litery pierwotne
- litery pochodne
- litery podwójne
- litery przyciskowe | przyciskowe litery
- litery właściwie polskie
- littera (głoska) łac.
- logos (mowa) gr.
- logos łac.
- ł kreślona
- łącznik (dywiz, pauza)
- makaronizm | makaronizmy
- mała i
- małe litery
- masculinum łac.
- mechanizm języka
- męskie rzeczowniki | rzeczowniki męskie
- mianownik | Mia. (przypadek)
- miejscownik | Miej. (przypadek)
- miękkie jor
- migi
- mnoga licz. | mnoga liczba
- mnogość
- mowa (język)
- mowa ludowa
- mowa migowa
- mowa polska
- mowa polska naukowa
- mowa prasławiańska
- mowa ustna
- mownia (morfologia)
- mowobadacze
- mowopisownia polska | mowopisownia
- mowoznawca
- mowoznawstwo
- móvnia (gramatyka)
- mówić
- nacisk (akcent)
- naddechowe spółgłoski
- nagłos
- narzecza
- narzecza ludowe
- narzecze kaszubskie
- narzecze pierwotne
- narzecze urzędowe
- narzędnik | Nar. (przypadek)
- narzędnikowe spółgłoski
- narzędzia mowne
- nawias
- nawiasówki
- nazwa | nazwy
- nazwiska (antroponim)
- nazwiska obce
- nazwiska rodowe
- nazwy miast
- nazwy miejscowości
- neutrum łac.
- nie foremne
- niedokonany przeszły czas | czas niedokonany przeszły oznajmujący
- niedokonany przyszły
- niemcczyzna (język)
- niemczyzna
- nomen łac.
- obca mowa
- odcienie (różnice w wymowie i formie)
- odcienie mazurskie
- odmiany gramatyczne
- odsyłacz
- ogonek | ogonki
- ogólne prawidło | prawidło ogólne
- ojczysta mowa
- okres | okresy
- określenia
- omównik
- orthographe fr.
- ortografia (zasady pisowni)
- ortographia łac.
- osoba (gramatyczna)
- osoba trzecia
- osobne wyrazy
- osobno pisać
- ó pochylone
- pars orationis łac.
- participia łac.
- pierwiastek (rdzeń, źródłosłów)
- pierwociny (pierwiastek)
- pierwotna spółgłoska
- pierwotne główne liczby
- pierwotnik | pierwotniki
- pisać
- pisana mowa | mowa pisana
- pisane litery
- pismo
- pismo głoskowe
- pisownia
- pisownia klasyczna
- pisownia liter abecadłowych | pisownia
- pisownia naukowa
- pisownia polska | pis. pol. | polska pisownia
- pisownia szwargonowa
- płynne | spółgłoski płynne
- płynne współgłoski
- pochodne wyrazy
- pochodzenie (geneza)
- pochodzenie (derywacja czy potrzebne rożróznienie od pochodzenia 1)
- pochodzić od
- pochylać się
- pochylona samogłoska
- początek wyrazów
- podniebienne płynne
- podniebienno nosowe płynne
- pojed. licz. | liczba pojedyńcza | pojedyńcza liczba
- pojedyczne litery
- pojedyńcze głoski (litera pojedyncza)
- pojęcia
- polsczyzna | polszczyzna
- polsko-litewskie odcienie
- polsko-russińskie odcienie
- posiadacz | Pos. (dopełniacz)
- postacie głosowe
- postać (grafem)
- postać alfabetyczna
- powiatczyzna
- powolne litery | powolna litera
- półsamogłoska
- półtonowe litery
- praedicatum łac.
- prawidła | prawidło
- prawidła czasowania | prawidło | prawidła
- prawidła ogółowe
- prawidło dodatkowe ułomne
- prawidło przypadkowania | prawidła | prawidła przypadkowania
- prononciation fr.
- prosodia łac.
- prowincjonalizm
- przeciag
- przecinek
- przecinkowanie
- przedłużać się
- przedłużnik
- przestanek (w mowie, mowy)
- przycisk (kropka nad ż)
- przyciski | przycisk (akcent)
- przyciskowa współgłoska
- przyciskowe grubiej spółgłoski | grubo przyciskowa spółgłoska | grubiej przyciskowe spółgłoski | spółgłoski grubo przyciskowe
- przyciskowe końcówki
- przydech
- przydech mocniejszy
- przydech słabszy
- przygłos (akcent)
- przyjimek | przyjimki
- przyjimki miejscowe
- przyjimkowe spółgłoski | spółgłoski przyjimkowe
- przymiotnik | przymiot.
- przymiotniki dwustopniowe
- przymiotniki jednostopniowe
- przymiotniki liczbowe sposobu
- przymiotniki pochodne
- przymiotniki porównania (działów)
- przymiotniki powszechne trzyrodzajowe | przymiotniki trzyrodzajowe
- przymiotniki rzeczowe
- przymiotniki słowowe
- przymiotniki trzystopniowe | trzystopniowe przymiotniki
- przymiotnikowe końcówki | końcówki przymiotnikowe
- przypadek (fleksja)
- przypadek pierwszy | pierwszy przypadek (fleksja, = mianownik)
- przypadki podrzędne
- przypadkować się
- przypadkowanie
- przypisek
- przysłowie (proverbium, adagium)
- przysłówek posiłkowy
- przysłówki | przysłówek
- przysłówki czasowe
- przysłówki czasu
- przysłówki dążności i nalegania
- przysłówki domyślne
- przysłówki ilości
- przysłówki jmiesłowowe krasomówcze | przysłówki jimiesłowowe krasomówcze
- przysłówki narzędnikowe
- przysłówki porównania
- przysłówki porządku
- przysłówki przyczynowe i tłumaczące
- przysłówki przymiotnikowe
- przysłówki trzystopniowe
- przysłówki twierdzenia
- przysłówki warunkowe
- przysłówki wniosku
- przysłówki zwyczajne
- przysłówki zwyczajne odpowiadające
- przysłówki zwyczajne pytające
- przysłówki życzenia i obietnicy
- przyszłe czasy | czas przyszły (futurum)
- quantitas temporis in pronunciatione łac.
- razem pisać
- rdzeń pierwotny
- rodzaj (gramatyczny)
- rodzaj liczbowy
- rodzaj męzki
- rodzaj mnogo-ogółowy
- rodzaj obojętny
- rodzaj średni
- rodzaj środkujący
- rodzaj żeński
- rodzina językowa
- rodzina sławiańska
- rozkazujący czas
- rozkazujący czas bez nalegania | rozkazujący bez nalegania
- rozkazujący czas z naleganiem
- rymy
- rządzić się | rządzić
- rzecz. sredn. | rzeczowniki średnie
- rzeczow. | rzecz.
- rzeczowniki częstotliwe
- rzeczowniki jednotliwe
- rzeczowniki nieżywotne
- rzeczowniki pierwotne | pierwotne rzeczowniki
- rzeczowniki pieszczotliwe
- rzeczowniki pochodne
- rzeczowniki pojedyncze
- rzeczowniki składane
- rzeczowniki słowowe
- rzeczowniki zbiorowe
- rzeczowniki zdrobniałe
- rzeczowniki żeńskie
- rzeczowniki żywotne
- samogłoska (głoska)
- samogłoska cienka | samogloska cieńsza
- samogłoska krótka
- samogłoska nosowa
- samogłoska pierwiastkowa
- samogłoska ścieśniona | samogłoski ścieśnione
- samogłoski drugorzędne
- samogłoski nieścieśnione
- samogłoski pierwszorzędne
- samogłoski półtonowe | półtonowa samogłoski | samogłoski pół
- sanskryt | samskryt
- sermo łac.
- składnia (budowa i układ zdania)
- składnia porządku
- składnia rozbiorowa i porównawcza
- składnia zbiorowa
- skracać
- skracanie wyrazów | skracanie
- skrócenie
- skrócenie
- skrócenie | skrócenia (skrót)
- słowa bezczynne
- słowa bierne
- słowa bierno posiłkowe | biernoposiłkowe słowo
- słowa cierpiętliwe
- słowa cudzoziemskie | cudzoziemskie słowa
- słowa częstotliwe | częstotliwe słowa
- słowa czynne | słowo czynne
- słowa czynne dokonane
- słowa czynne prawidłowe
- słowa foremne (czasownik)
- słowa imiesłowowe z zajimkiem mi | słowa imiesłowowe z zajimkiem mi-
- słowa jednoczasowe
- słowa jednoosobowe z zajimkiem mi
- słowa jednotliwe
- słowa jednotliwe czynne
- słowa obce
- słowa omowno zwrotne | słowa omówno zwrótne
- słowa pierwotne (czasownik)
- słowa pierwszorzędne
- słowa pochodne (czasownik)
- słowa prawidłowe | prawidłowe słowa
- słowa rozkazujące | rozkazujące słowo | słowo rozkazujące
- słowa ułomne | słowo ułomne
- słowa ułomno-czynne
- słowa wyjątkowe
- słowiańsczyzna
- słownik (leksykon)
- słownik (słownictwo)
- słowo (wyraz)
- słowo | słowa (czasownik)
- *słowo czynno posiłkowe | słowa czynno-posiłkowe
- słowo nieskładane
- słowo pierwotne (wyraz)
- słowo posiłkowe
- słowoczasownik
- słowoczasownik nieokreślny
- słowoczasownik określny
- słowoczasowniki dokonane | słowoczasowniki dokon. | słowoczasowniki dokonawcze
- słowoczasowniki niedokonane
- słowoczasowniki urywkowe
- słuch
- spojniki | spójniki
- spolszczone wyrazy
- spójniki łączące zdania
- spójniki przyczyny
- spójniki rozłączające
- spójniki wniosku
- spójniki zezwolenia
- spółgłoska | spółgł. (głoska)
- spółgłoska cechowa
- spółgłoska długa
- spółgłoska kreskowana
- spółgłoska miękka | miękka spółgłoska | miękka
- spółgłoska pierwotna
- spółgłoska płucowa
- spółgłoska podwójna
- spółgłoska pojedyncza
- spółgłoska spieszczona
- spółgłoska twarda | twarda spółgłoska | twarda
- spółgłoski bezdźwięczne
- spółgłoski cieńko przyciskowe
- spółgłoski dźwięczne | dźwięczne spółgłoski
- spółgłoski gardłowe | głoska gardłowa
- spółgłoski końcowe
- spółgłoski mocne
- spółgłoski nosowe
- spółgłoski pochodne
- spółgłoski przyciskowe | przyciskowa głoska | przyciskowe | przyciskowa
- spółgłoski przyciskowo-dźwięczne
- spółgłoski słabe
- spółgłoski stałe
- spółgłoski stwardzone
- spółgłoski syczące
- spółgłoski zębowe
- spółgłoski zgrubiałe
- *spółgłoski zgrubione
- spółgłoski zmiękczone
- Sprache niem.
- staropolski wyraz | staropolskie wyrazy
- starosławiański język
- starosławiański jiloczas | iloczas starosławiański
- stopniowanie liter
- strzedni czes
- styl
- substantivum łac.
- sycząca współgłoska | współgłoska sycząca
- syczące | sycząca
- syczenie
- syllabae łac.
- syllaby | syllaba (głoski, litery)
- szwargon
- ściągnięte formy | formy ściągnięte (rzeczowników)
- średnik
- świstanie
- terminy (wyraz)
- ton
- tryb rozkazujący
- trzystopniowe litery
- trzystopniowe spółgłoski
- twarde jor
- twardość
- twierdzenia
- udar ros.
- uderenije ros.
- uginanie wyrazów
- verbum (słowo) łac.
- verbum absoletum łac.
- verbum peregrinum łac.
- w podwójne | podwójne w
- wargowa
- wargowe
- wargowo bezdźwięczne
- wargowo dźwięczne
- wielkie litery
- własność słów (sens)
- wołacz | Woł.
- wskazujący zajimek
- współgłoska
- współgłoska gardłowo-dechowa
- współgłoska kreślona
- współgłoska trzystopniowa
- współgłoski mocne
- współgłoski słabe
- współgłoski stałe
- wsuwanie
- wyjątkowe prawidło
- wykrzykniki (część mowy)
- wymawiać się | wymawiać | się wymawia
- wymawianie
- wymowa (artykulacja)
- wymowa ludowa
- wymowa uczona
- wymowa własna
- wyraz | wyrazy
- wyraz dwuzgłoskowy
- wyraz jednogłoskowy
- wyraz przestarzały
- wyraz swojskie | wyrazy swojskie
- wyraz szwargonowy
- wyrazy nieskładane
- wyrazy nowe
- wyrazy obce | wyraz obcy | obce wyrazy | obcy wyraz
- wyrazy pierwotne
- wyrazy pierwotne | pierwotne wyrazy
- wyrazy pojedyńcze
- wyrazy przyswojone
- wyrazy składane
- wyrazy złożone (derywat, wyraz pochodny)
- wyrazy złożone | złożone wyrazy (compositum)
- wyrzutnia (w wyrazie)
- wyrzutnia głosek
- wytrącanie
- wyższy styl
- wzór (wzór odmiany)
- wzór przypadkowania (paradygmat)
- zajimek
- zajimek dzierżawczy
- zajimek osobisty
- zajimek przymiotnikowy
- zajimek szukający
- zajimek własności
- zajimek wskazujące najdalej | zajimek wsk. najdalej
- zajimek względny
- zajimki bliżej szukające | zajimek wskazujący bliżej
- zajimki daléj wskazujące | zajimek wskazujący dalej
- zajimki nieokreslne
- zajimki objasniajace osobowe | zajimek osobowy objasniający
- zajimki odpowiadające | zajimek odp.
- zajimki osobowe
- zajimki porównawcze
- zajimki pytające
- zajimki względno-pytające
- zajimki zwrotne
- zakończenia | zakończenie
- zakończenia zgrubiałe
- załącznik (dopełnienie)
- zasady
- zdania | zdanie
- zdanie główne
- zdanie podrzędne
- zdanie właściwe
- zdrobniałe przymiotniki
- zdrobniałe wyrazy
- zębowo przyciskowe
- zgłoska
- zgłoskowanie
- złożone słowo (wyraz złożony)
- značek | znaczki (diakryt)
- znaczenie
- znak (diakryt)
- znak (litera)
- znak przyciskowy
- znak zapytania
- znaki (migi)
- znaki dźwięczne
- znaki pisarskie
- znamiona | znamię (diakryt)
- zwroty cudzoziemskie
- źródłosłownia
- źródłosłowy pierwotne | pierwotne źródłosłowy
- źródłosłów (rdzeń, temat)
- żywa mowa | mowa żywa
- 2gi przypadek | 2 przypadek (fleksja, = dopełniacz)
- 4ty przypadek (biernik)
- 6 przypadek (fleksja, = narzędnik)
- 7my przypadek | przypadek siódmy (miejscownik)
Wykorzystane źródła:
Wybrane źródła (z lat 1440-1882, informacja na karcie tytułowej), z których korzystał autor: 1. Bohomolec Franciszek, „Rozmowa o języku polskim”, Warszawa, 1758. 2. Dudziński Michał, „Zbiór rzeczy potrzebniejszych do wydoskonalenia się w ojczystym języku służących”, Wilno 1776. 3. Feliński Alojzy, "Rozprawa o pisowni polskiej", Warszawa 1816. 4. Gruszczyński Stanisław, „Nauka o zdaniu i okres prawideł”, Poznań 1861. 5. Jezierski Felix, "Przygotowanie do wiedzy mowy polskiej, filozoficzne badanie", Warszawa 1843. 6. Karpiński Franciszek, „Rozprawa o Wymowie i Krasomowstwie”, Warszawa-Kraków, 1790. 7. Kopczyński Onufry, "Gramatyka dla szkół narodowych", Warszawa 1783. 8. Małecki Antoni, "Gramatyka języka polskiego", Lwów, 1865. 9. Mroziński Józef, "Pierwsze zasady gramatyki języka polskiego", Warszawa 1822. 10. Muczkowski Józef, "Gramatyka języka polskiego", 1836. 11. Osiński Alojzy, "Dwa wyjątki, łza i nadzieja z bogactw mowy polskiej", Wilno 1835. 12. Piramowicz Grzegorz, „Wymowa i Poezja dla szkół narodowych”, Kraków 1792. 13. Potocki Stanisław, "Rozprawa o języku polskim", Warszawa 1811. 14. Słowacki Euzebiusz, "Prawidła wymowy i poezji", Wilno 1833. 15. Sochański Edward, "Brzmienie głosek polskich i pisownia polska", Kraków 1861. 16. Szopowicz Franciszek, "Uwagi nad samogłoskami i spółgłoskami w ogólności oraz nad niektóremi głoskami abecadła polskiego w szczególności", Kraków 1827. 17. Szumski Tomasz, „Dokładna nauka języka i stylu polskiego”, Poznań 1809. 18. Szylarski Walenty, "Gramatyka polska", Warszawa 1770. 19. Śniadecki Jan, "Pisma rozmaite, o języku polskim prozą, i listy rozmaitych osób", Wilno 1818. 20. Zaborowski Stanisław, "Ortografia polska", Warszawa 1825.