Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo nijakie

Język: polski

Cytaty

Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.

Słowo nijakie: bieleć, stygnąć, wyraża czynność nie rozciągającą się za przedmiot działający.

W § niniejszym poznaliśmy tedy sześć rodzajów słów: 1. czynne przechodnie (chwalić, kochać) 2. czynne nieprzechodnie (pomagać, ufać), 3. [słowo] nijakie (leżeć, stać), 4. zwrotne (chwalić się, leczyć się), 5. zaimkowe (bać się, przechadzać się) i 6. nieosobowe (grzmi, dnieje).

Słowa bywają: a) czynne przechodnie, kiedy oznaczają czynność, przechodzącą na kogo lub na co, np. chwalę (brata), kocham (matkę), ganię (leniwca) [...]; c) nijakie, kiedy oznaczają byt, stan lub czynność, która do niczego się nie odnosi, np.: Bóg jest, wiatr wieje, deszcz pada, obraz wisi, zegar idzie, dziecię śpi [...].