Historical dictionary
of grammatical terms online

słowo nijakie

Language: polski

Quotations

Słowa oznaczające istnienie lub działanie nie wychodzące po za granice przedmiotu, nazywają się niejakie. To be or not to be, that is the question, Być lub nie być, oto jest pytanie. [...] Mnóstwo jest słów w angielskim języku, które są zarazem czynne i niejakie, a ich znaczenie miarkuje się tylko z przyległych wyrazów.

Słowa niejakie nie mogąc oznaczać działania wywartego na podmiot, nie mają właściwie mówiąc rządu, wyjąwszy te, które przybierają niektóre rzeczowniki dla dopełnienia wyobrażeń, których bez ich pomocy nie mogłyby w zupełności wyrazić. Do tego rzędu należą następujące wyrażenia: I dreamed a dream to night, miałem sen téj nocy. [...]

Sprawomiany czynu są w grammatykach odpowiednio nazwane słowami czynnemi. Oprócz tych czynnych i powyższych, tak zwanych [słów] nijakich, jest przyjęty trzeci rodzaj zwany biernemi.

Sprawomiany bytu równie, jak sprawomiany woli, są zamieszczone w grammatykach pod wspólną nazwą słów nijakich, chociaż jest między niemi różnica, a jakość ich wybitna.

Sprawomian bytu .... Słowo nijakie.

Sprawomian woli .... Słowo nijakie.

Глаголы по значенію своему раздѣляются на залоги, которые суть: [...] 2) Средній, słowo nijakie, противоположный дѣйствительному, показываетъ какое либо состояніе или дѣйствіе не переходящее на другой предметъ. Послѣ глагола средняго залога нельзя сдѣлать вопроса kogo? со? напр. iść, spać, jechać, płakać.

Słowo wyraża czynność lub stan pewnej osoby lub rzeczy; np. czytam, niesiesz, strzeże, płynie, rośnie, leży, i t. d. Stąd dwa główne działy słów: 1) słowa wyrażające czynność, jak np. czytać, nieść, [...] i te nazywamy czynnemi, 2) słowa wyrażające stan istoty jakiej, jak np. rosnąć, stać, siedzieć, leżeć, spać, odpoczywać, świecić, schnąć, więdnąć, gasnąć, i t. p. i te noszą nazwę słów nijakich.