terminów gramatycznych online
słowo nijakie
Cytaty
Słowa oznaczające istnienie lub działanie nie wychodzące po za granice przedmiotu, nazywają się niejakie. To be or not to be, that is the question, Być lub nie być, oto jest pytanie. [...] Mnóstwo jest słów w angielskim języku, które są zarazem czynne i niejakie, a ich znaczenie miarkuje się tylko z przyległych wyrazów.
Słowa niejakie nie mogąc oznaczać działania wywartego na podmiot, nie mają właściwie mówiąc rządu, wyjąwszy te, które przybierają niektóre rzeczowniki dla dopełnienia wyobrażeń, których bez ich pomocy nie mogłyby w zupełności wyrazić. Do tego rzędu należą następujące wyrażenia: I dreamed a dream to night, miałem sen téj nocy. [...]
Tak np. wyrażenia który czytał, który napisał, nie mogą być zmienione, bo w polskim języku słowa czynne imiesłowów czasu przeszłego nie mają. [...] W rossyjskim języku słowa wszystkich gatunków (видовъ) mają imiesłowy czasu przeszłego np. читавшiй (który czytał), написавшiй (który napisał), шедшiй (który szedł) i t. p. W polskim zaś mają ten imiesłów tylko słowa wzmagalne (прiобрѣтательные глаголы), oraz niektóre nijakie np. spróchniały (od spróchnieć), osiwiały (od osiwieć).
Rząd tego rodzaju może się także znajdować przy słowach nijakich.
Słowo wyraża czynność lub stan pewnej osoby lub rzeczy; np. czytam, niesiesz, strzeże, płynie, rośnie, leży, i t. d. Stąd dwa główne działy słów: 1) słowa wyrażające czynność, jak np. czytać, nieść, [...] i te nazywamy czynnemi, 2) słowa wyrażające stan istoty jakiej, jak np. rosnąć, stać, siedzieć, leżeć, spać, odpoczywać, świecić, schnąć, więdnąć, gasnąć, i t. p. i te noszą nazwę słów nijakich.