terminów gramatycznych online
rząd podwójny
Cytaty
NB. Te słowa [błogosławić, ufać] jak wiele innych, równie jak niektóre przyimki, mają rząd podwójny, np. dokuczył mu wyrazami, rządzi 3cim i 6stym, zadał mu lekcyą, rządzi 3cim i 4tym, i t. d.
Gdy [przyimek] wynagradza brak przypadków [...]; przeto uważajmy ściśle, gdzie z jakim przypadkiem kłaść go mamy, a mianowicie w rządzie jego podwójnym, a bardziej jeszcze potrójnym.
RZĄD PODWÓJNY
- Przeciw Ratusza 1. Przeciw Ratuszowi [...].
Czasowniki, wymagające zarazem dwóch przypadków, mają rząd podwójny.
Różnica między rządem podwójnym, potrójnym a dwojakim, trojakim. 1. Przy jednym głównym wyrazie, może być kilka rzeczowników zależnych, w rozmaitych przypadkach lub z rozmaitemi przyimkami użytych. Rzeczowniki te, ze względu na ich liczbę, zowią się rządem podwójnym lub potrójnym.
Niektóre czasowniki wymagają 2go i 3go, albo 4go i zarazem 2go p. itp.; taki rząd nazywamy podwójnym, np. myśl nie będzie jeszcze zupełnie oddana, gdy się powié: pożyczyłem pieniędzy; tu koniecznie potrzeba jeszcze drugiego określnika […].
Nie idzie za tym, żeby czasownik lub przymiotnik mógł mieć tylko jedno dopełnienie przy sobie. Są owszem: 1) czasowniki i przymiotniki z rządem podwójnym, tj. takie, które mogą mieć równocześnie dwa różne dopełnienia, zwykle jedno osobowe, a drugie rzeczowe, np. dać komu co [...]; 2) czasowniki i przymiotniki z rządem dwojakim, trojakim, czyli w ogóle wielorakim, które w różnych znaczeniach rządzą coraz to innemi przypadkami, z tym lub owym przyimkiem lub bez przyimka; np. wierzyć komu—wierzyć w co [...].