terminów gramatycznych online
tryb
Geneza: niem. Trieb 'pęd, skłonność'
Tryb. Jest na ogół definiowany jako forma reprezentacji, czyli wykładnik "prawdziwościowej" postawy mówiącego względem wypowiadanej treści. Reprezentuje on modalny składnik semantycznej struktury zdania (modus).
Cytaty
Wyrażenie słowem jakiego sposobu bycia, Trybem zowiemy, a taką odmianę słowa trybowaniem czyli odmianą przez tryby.
Jest pięć sposobów przez które słowa wyrażają działanie. Sposoby te zwane trybami, są następujące [...].
Sposób (tryb) jest względem na okoliczność, w jakiéj stan lub działanie się wysławia; np. spiéwać, spiéwaj, spiéwam, spiéwałbym, spiéwający.
Tryby. Według sposobu, w jaki wyrażamy czynność lub stan przedmiotu, rozróżniamy w języku polskim cztery tryby czyli sposoby.
§ 101. Tryby.
I) Stanisław bierze książkę do ręki i uczy się zadanej lekcji.
II) Stanisławie! weź książkę do ręki i ucz się zadanej lekcji.
III) Stanisław wziąłby książkę do ręki i uczyłby się zadanej lekcji, gdyby nie był chory.
Myśli nasze możemy zawsze wypowiedzieć tylko jednym z trzech powyższych sposobów czyli trybów.
II. Formy słowotwórcze: 1. ★bezokolicznik (infinitivus); 2. ★imiesłów (participium) [...]; 3. ★tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego.
Tryb, p. czasowniki II 3.