Historical dictionary
of grammatical terms online

tryb

Language: polski
Etymology: niem. Trieb 'pęd, skłonność'
EJO 1999, 614 Contemporary definition

Tryb. Jest na ogół definiowany jako forma reprezentacji, czyli wykładnik "prawdziwościowej" postawy mówiącego względem wypowiadanej treści. Reprezentuje on modalny składnik semantycznej struktury zdania (modus).

Quotations

Jest pięć sposobów przez które słowa wyrażają działanie. Sposoby te zwane trybami, są następujące [...].

Sześć jest trybów w języku angielskim: bezokoliczny, oznajmujący, rozkazujący, łączący, możebny i warunkowy.

Tryby wyrabiają się w stanach, a są następujące: 1. Tryb istotniczy (…). 2. Tryb przymiotniczy, 3. Tryb dosprawiony [...] 4. Tryb wykrzyknikowy, rozkazujący (…). 5. Tryb ogólny, czyli ogólnik (…). 6. Czasownik (…).

Sprawomian polski w rozwinięciu piérwotnika i piérwiastków na tryby stanowe, a tych na zwroty następne, nie trzymał się z zupełną ścisłością jednostajnych prawideł; — jakkolwiek zawsze dopatrzeć można względy brane na naturę sprawomianu, na harmonią w wygłoszeniu i na uniknięcie dwójznaczności wyrazów (…).

W języku polskim rozróżniamy trzy tryby: 1. tryb oznajmujący; 2. tryb rozkazujący; 3. tryb przypuszczający.

Modus Tryb (najlepiéj opuszczać, gdzie można, ten wyraz).

Zestawiwszy dwa wyrazy: kupiłem i kupiłbym, widzimy dwie formy jednego słowa, dwa sposoby wyrażenia, dwa tryby.