terminów gramatycznych online
tryb
Geneza: niem. Trieb 'pęd, skłonność'
Tryb. Jest na ogół definiowany jako forma reprezentacji, czyli wykładnik "prawdziwościowej" postawy mówiącego względem wypowiadanej treści. Reprezentuje on modalny składnik semantycznej struktury zdania (modus).
Cytaty
Tryby, są-to różne sposoby używania słowa, stosownie do okoliczności zachodzącej w mowie, a tych Trybów jest sześć: Oznajmujący, Warunkowy, Łączący, Życzący, Rozkazujący, Bez-okoliczny.
Czasowanie Słowa Być innemi sposobami. Czas teraźniejszy. z Przeczeniem Czasują się ogulnie słowa przez wszystkie Tryby i Czasy kładąc tylko przed słowami przysłowek nie. (Ja,) nie jestem [...] z Przyrostnią Odmienia się Czas teraźniejszy słowa być, takoż Czasy przeszłe wszystkich słów, tudzież Tryb Łączący i Życzący. Ja-m jest znany i t. d.
Przykład w którym się miesczą Tryb, Czas, Liczby, Osoby i Rodzaje.
Jest pięć sposobów przez które słowa wyrażają działanie. Sposoby te zwane trybami, są następujące [...].
Tryb jest to samo co sposób, a sposobów czyli trybów wyrażania się mamy trzy główne: tj. bezokoliczny, oznajmujący i rozkazujący, a 4-ty podrzędny, łączący, który jeszcze inaczéj nazywa ją warunkowym albo życzącym.
Pięcioraki ten sposób wyrażenia bytu, stanu, czynności, podmiotu nazywamy trybami czyli sposobami, a odmianę zakończeń słowa dla wyrażenia tych pięciu sposobów nazywamy trybowaniem czyli odmianą przez tryby, sposoby.
II. Formy słowotwórcze: 1. ★bezokolicznik (infinitivus); 2. ★imiesłów (participium) [...]; 3. ★tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego.
Tryb, p. czasowniki II 3.