terminów gramatycznych online
zdanie poboczne
Zob. zdanie podrzędne
Cytaty
[…] To zaś zdanie, które samo przez się całkowitéj myśli nie wyraża, stanowi rozwinięcie jakiéj szczególnéj części zdania głównego i tylko razem z niém może być zrozumianém, nazywa się poboczném, podrzędném […].
[…] Zdanie główne razem z jedném lub kilku pobocznemi nazywa się złożoném […].
Zdanie poboczne oddziela się od głównego przecinkiem, a w środku kładzie się między przecinkami […].
Formy na ąc, dziś nieodmienne, niosąc, siedząc, czytając ,... używają się przysłówkowo (to jest bez różnicy rodzajów i liczb) w zdaniach pobocznych dla wyrażenia czynności współczesnej z czynnością zdania głównego: np. słucham mowy stojąc.
Zdanie podrzędne i nadrzędne. Zdanie główne i zdanie poboczne. Zdanie podrzędne podmiotowe, orzecznikowe i określeniowe. Zdania określeniowe: przydawkowe, przedmiotowe i okolicznikowe. Zdania okolicznikowe: miejsca, czasu, sposobu, stopnia, celu, przyczyny, skutku, warunku i przyzwolenia. Zdania podrzędne: niepołączone, spójnikowe i względne.
Zdanie złożone. Współrzędnie: Żołnierz strzela, Zdanie główne, Pan Bóg kule nosi. Zdanie główne. Podrzędnie: Dobry jak chleb, Zdanie główne, gdy nie ma kołacza, Zdanie poboczne.
Zdania współrzędne [...] Pod względem formalnym rozróżniamy zdania: spójnikowe: Żniwo boże szło, ale kąkol rósł [...] i niepołączone: Nil przybiera: będzie dużo chleba [...]. Zdania główne: Wyruszyliśmy w drogę, nadrzędne (względem pobocznego), poboczne: gdy słońce wschodziło, podrzędne (względem głównego).