terminów gramatycznych online
tryb rozkazujący
Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.
Cytaty
Tryb rozkazujący,który wyraża działanie sposobem napomnienia, wzywania, rozkazu, a niekiedy prośby [...].
Tryb rozkazujący wyraża czynność podmiotowi do wykonania nakazaną lub zakazaną, np. pisz! Uważaj! Nie rozmawiaj! Ucz się! Słuchajcie! Nie baw się! Czytaj!
A członek gł. Ludwik Osiński powiada (str. 159): "Jak powrócenie wyrazów bydź dadź do prostego łagodnego i analogijnego sposobu pisania być dać, pociągnęło za sobą niewczesną miękkość w trybie nawet rozkazującym bąć, i wprowadziło błąd najprzeciwniejszy gramatycznym formom czasowania, tak w obcych wyrazach zastąpienia współgłoską j samogłoskę i, jakoto: Kurjer zamiast Curier (z franc). Azja zamiast Azia i t. d.".
„Pisz, piszcie!" jest tryb rozkazujący (modo imperativo), bo wyraża rozkaz, prośbę lub upomnienie.
Tryb rozkazujący (modo imperativo) ma tylko dwie formy, mianowicie: 2-gą osobę liczby pojedynczej i 2-gą osobę liczby mnogiej.
§ 101. Tryby. [...]
II) Stanisławie! weź książkę do ręki i ucz się zadanej lekcji. [...]
II) Powiadamy, że coś dziać się ma na nasz rozkaz, prośbę lub upomnienie ― tryb rozkazujący.