Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tryb rozkazujący

Język: polski
EJP 1991, 363 Definicja współczesna

Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.

Cytaty

Bor/1830, s. 43 Definicja

TRYB ROZKAZUJĄCY Znaczy rozkazowanie, proszenie, lub napominanie. [...] Bez nalegania. Pierwszej osoby nie ma Bądź (ty) (znany, a, e [...] Z naleganiem. [...] Bądźże znany i t. d. Niechże będzie znany.

Br/1848, s. 114 Definicja

Tryb rozkazujący,który wyraża działanie sposobem napomnienia, wzywania, rozkazu, a niekiedy prośby [...].

Kam/1870, s. 64 Definicja

Tryb rozkazujący wyraża czynność, którą nakazujemy jakiejś osobie, ale która jeszcze wykonaną nie jest.

Lerc/1877, s. 44 Definicja

Tryb rozkazujący wyraża czynność podmiotowi do wykonania nakazaną lub zakazaną, np. pisz! Uważaj! Nie rozmawiaj! Ucz się! Słuchajcie! Nie baw się! Czytaj!

Kon/1920, s. 53 (52-53) Definicja

§ 101. Tryby. [...]

II) Stanisławie! weź książkę do ręki i ucz się zadanej lekcji. [...]

II) Powiadamy, że coś dziać się ma na nasz rozkaz, prośbę lub upomnienie ― tryb rozkazujący.