Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imiesłów czasu przeszłego

Język: polski

Cytaty

Przymiotniki zakończenia na ły dlatego mało słów tworzą; iż właściwie i pospolicie są same dawnemi imiesłowami czasu przeszłego.

Imiesłów czasu przeszłego. [...] Służy do tworzenia czasów składanych słów czynnych i nijakich. [...] Ze słowem to be przemienia słowa czynne na bierne. [...] Jest zarazem przymiotnikiem mającym znaczenie bierne. [...] Staje się przysłówkiem przez przybranie zakończenia ly.

Imiesłowy: [...]

Czasu przeszłego:

a) zaprzeszły: bywszy,

b) przeszły: był, -a, -o, (byly, -a, -e), c) bierny: byty, -a, -e, (przebyty, odbyty).

Tryb warukowy.

(urabia się z imiesłowu czasu przeszłego i z przybranki: by z odpowiednią końcówką osobową).

Dz w bezokolicznikach z osnową na g (módz, ledz) i ł w imiesłowie czynnym przeszłym I (starłszy, zjadłszy)—to klasyczne przykłady owych nieprawidłowości, o których wspominano powyżej. Pierwsza jest ilustracyą błędnego zupełnie zastosowania analogii (jak noga-nodze, mogę - módz) *), w drugiej mamy wyraz mylnego, przez postęp nauki usuniętego zapatrywania na budowę imiesłowu czasu przeszłego.