Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska zębowa

Język: polski
Geneza: kalka łac. consonans dentalis
Definicja współczesna

zob. spółgłoska przedniojęzykowa

Cytaty

[…] Spółgłoski bowiem, przy których urábianiu język działá w pobliżu przednich zębów, nazywámy zębowemi, takiemi są: d, t, z, s, ł, n […].

Tymczasem zwrácámy na to uwágę, że tylko temáta urobione pogłosem j od piérwiástków lub piérwotników kończących się na spółgłoski zębowe, jakiemi są: t, d, s, z, st, zd, ulegają dwojakiemu miękczeniu u słów spájających się ze spójką i. Piérwotná bowiem postać tych temátów kończy się na spółgłoski zmiękczone przyciskowe [...].

Samo się przez się rozumié, że postać temátu nie ulega żádnéj przemianie przed spójką i, jeżeli piérwotnik, od którego jest urobiony temát, kończy się na spółgłoski gardłowe, wargowe albo płynne […].

Według narzędzi mownych ruchomych, spółgłoski się dzielą na wargowe i językowe. […] Językowe, na podstawie narzędzi nieruchomych, w pobliżu których język działa, dzielą się na: zębowe, podniebienne i gardłowe.

Przy wymawianiu zaś językowych, odróżniając trzy główne położenia języka, będziemy mieli: a) przednio-językowe, zwane [spółgłoskami] zębowemi: t, d, c, dz, s, z, ł, l, r, n.