Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

archaizm

Język: polski
Geneza: gr. archē 'początek, przyczyna, zasada, pierwiastek'
Dział: Fleksja, Fonetyka, Morfologia, Słowotwórstwo, Składnia, Leksykologia (współcześnie)
EJO 1999, 54 Definicja współczesna

Archaizm. 1. Jednostka systemu jęz. reprezentująca stan wcześniejszy w stosunku do innych jednostek tego systemu.

Cytaty

Z fonetyki uwzględnione są przedewszystkiem zjawiska o znaczeniu ogólniejszem, ale nieraz i podrzędniejsze, o niewielkim zakresie, jeśli typowe są dla pewnych dialektów i uwydatniają ich związki geograficzne; z morfologji podniesione głównie najrozmaitsze uproszczenia typów odmian. W obu razach na drugi plan usunięte tak szczątkowe archaizmy jak i odosobnione nowe zmiany. Składnia naogół pominięta, w zgodzie ze stanem nauki, ale niejedno zagadnienie z zakresu używania form włączone do morfologji. Pominięta też t. zw.»etymologja ludowa«,jako niełącząca się właściwie z geografją języka, krótko omówiony słownik mimo jego wielkiej do tych celów ważności, znów z powodu braku prac przygotowawczych

Pominąwszy ten archaizm, cała Polska dzieli się na dwa wielkie obszary: południowy, zachowujący literacką różnicę i od y, i północny, wymawiający każde y jak i, tylko bez palatalizacji poprzedzającej spółgłoski.

A ten sam archaizm — na drugim końcu Polski, na Warmji i w Ostródzkiem [...].