terminów gramatycznych online
cecha językowa, elementów językowych
Język: polski
- Część pierwsza. Rzecz o głoskach: Such/1849
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Fonetyka opisowa: Benni/1923
- Forma Czasowania Prosta Ogólna.: Prz/1792
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- O pisowni: Such/1849
- O przymiotniku: Kam/1870
Cechy elementów językowych. Właściwości, które charakteryzują poszczególne elementy jęz., odróżniając w ten sposób jedne od drugich. Pojęcie c. poddano bliżej analizie początkowo w płaszczyźnie dźwiękowej, [...]. W szerokim zakresie operuje się także pojęciem c. semantycznych [...] i syntaktycznych.
Cytaty
Czas zeszły dokonany znaczenia srzedniego robi się z czasu zeszłego dokonanego znaczenia czynnego przybierając cechę aorystu wtórego.
Spółgłoska ch, dwoma znakami c, h pisana, nazywa się che, nie cecha.
Nauka poprawnego pisania (ortografia) opiéra się szczególnie co do brzmień na cztérech głównych zasadach: Wzgląd na wymowę, wzgląd na wywód etymologiczny, wzgląd na cechy polszczyzny i wzgląd na zwyczaj, powagą wieków ustalony.
UWAGA. Dla wprawy w zgadzaniu przymiotników z rzeczownikiem dla przekonania dzieci, że głównie słowo rządzi przypadkami, dobrze jest przypadkować takowe wyrazy z dorobioną do nich myślą, zwracając uwagę na zakończenie przymiotników w trzecim przypadku liczby mnogiéj i w 6m przy rzeczownikach rodzaju męzkiego i nijakiego, a w liczbie mnogiéj przy osobowych i zwierzęcych albo nieżywotnych. (Wyraz lub końcówka będąca cechą przypadku, powinna być podkreślaną).
Cechą charakterystyczną dla głosek zwartych jest, jak widzieliśmy, zupełne zwarcie narządów mowy, t.zn. musi być taki moment w artykulacji głoski zwartej, że prąd powietrza zupełnie się nie wydobywa.
Rzecz ciekawa, że nie mają w zasadzie tych cech mazurzące wsie koło Sztabina, mimo że w niektórych z nich starzy mówią jeszcze»po prostemu«, t. j. po białorusku.
Głoski są to twory czyli wyobrażenia psychofonetyczne, płynne, jak wszelkie twory psychiczne, to znaczy nie mają stałych i niewzruszonych granic, nie mają ściśle i stale zakreślonego niejako obwodu swego ciała, a powtóre są to wyobrażenia złożone, znowu jak wszelkie wyobrażenia. Bliższy wywód tego tu nie należy, tylko stwierdzenie, że głoska jest tworem złożonym z całego szeregu składników (cech) t. j. wyobrażeń szczegółowych, a z drugiej strony pojęciem gatunkowem, nie jednostkowem, bo powstaje z całego szeregu jednostkowych, konkretnych wyobrażeń.
Wskutek tego działają zjawiska i prawa kojarzenia (asocjacji) wyobrażeń, odbywające się między elementami (cechami) t. j. składnikami wyobrażeń głoskowych, bo to jest właśnie rezultat i objaw ich współżycia, zawarunkowany i stojący w związku z zasadniczą ich istotą, to jest ich złożonością, i płynnością; wynikiem zaś tego są przesunięcia ich składu, zmiany ich wyobrażeń. Możemy zatem mówić o rozwoju czyli zmianach szczegółowozależnych.
Pytając ze zdziwieniem wymawiamy np. wyraz tak stale z długiem a (a zarazem z dwuwierzchołkową wznoszącą się intonacją), ale ta długość nie jest indywidualną właściwością tej pełnogłoski w tym wyrazie w ogóle, tylko językową cechą tego nastroju psychicznego.
Powiązane terminy
- archaizm
- cecha 2giej os. l. poj.
- cecha dialektyczna
- cecha dominująca
- cecha fonetyczna
- cecha formalna
- cecha głosowa
- cecha główna
- cecha gramatyczna
- cecha gwarowa
- cecha kaszubska
- cecha łowicka
- cecha łużycka
- cecha mazowiecka
- cecha mniejszości
- cecha morfologiczna
- cecha niemazowiecka
- cecha obca
- cecha odmiany przymiotnikowej
- cecha odmiany rzeczownikowej
- cecha ogólniekaszubska
- cecha ogólniesłowiańska
- cecha osobowa
- cecha podstawowa
- cecha polska
- cecha pomorska
- cecha północna
- cecha pralechicka
- cecha prowincjonalna
- cecha przymiotnikowa
- cecha redundantna
- cecha relewantna
- cecha różniąca
- cecha ruska
- cecha rzeczownikowa
- cecha samodzielna
- cecha słowiańska
- cecha stanowcza
- cecha stopnia drugiego
- cecha stopnia najwyższego
- cecha stopnia wyższego
- cecha syntaktyczna
- cecha szerząca się
- cecha śląska
- cecha typowa
- cecha ulotna
- cecha wielkopolska
- cecha wspólna
- cecha wyobrażenia
- cecha zachodnia
- cecha zmalałości
- cecha znaczeniowa
- element (głoskowy)
- element dźwiękowy
- iloczas (długość głoski)
- odmienność
- palatalność
- potoczność
- proklityczność
- regionalizm
- twardość
- tylnojęzykowość
- wargowość