Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek piąty wołacz

Język: polski

Cytaty

Przypádkują się Rzeczowniki nie przez odmianę przypadków zakończenia, ale przez odmianę przyimków: oto wzór przypádkowania. Przypádek 1. The King Król 2. of the King Króla 3. To the King Królowi 4. The King Króla 5. O! King O! Królu 6. From the King od Króla

Przestroga. O. Kiedy jest znakiem piątégo przypádku zawsze się pisze wielkié.

Poniewáż w przypadkowaniu nic się nie odmiénia, u Anglików prócz przyimków, można mówić, iż prócz przypadków piérwszégo i piątégo, którym się żádén nie dodaje przyimek, jest ich tyle , ile przyimków dodających się Imionóm.

[...] Według tego łacińskiego porządku nazwáł kś. Kopczyński w swéj Gramatyce dla Szkół Národowych, wydanéj po ráz piérwszy w Warszawie roku 1785, Mianownik piérwszym przypádkiem, Dopełniácz drugim, Celownik trzecim, Biernik czwártym, Wołácz piątym, Nárzędnik szóstym, Miejscownik siódmym. Prof. Fr. Bopp w swojéj gramatyce sanskrytu, w którym jest 8 skłonników, nie bez słusznego powodu zestáwiá te skłonniki w następującym porządku, jako to: 1. Mianownik, 2. Biernik, 3. Nárzędnik. 4. Celownik, 5. Odbierácz, 6. Dopełniácz, 7. Miejscownik, 8. Wołácz.

Piąty przypadek ściśle do zdania nie należy, albowiem on się w zdaniu do niczego nie stosuje, ani się też do niego nic nie stosuje. Piątego przypadka używamy wtenczas, gdy osobę, do której przemawiamy, po imieniu lub po jakim tej osobie właściwym przymiocie, bliżej oznaczyć chcemy, np. Jasiu, chodź tu zaraz! Uczniowie, czemu nie uważacie? Ojcze, przebacz mi, już się poprawię. Leniwcze, idź do mrówki, a ucz się od niej pilności.