terminów gramatycznych online
zwyczaj
Cytaty
Jeno mię z jednéj strony odwodzi zwyczaj już dawno ápprobowány stáry, i literá nowa, która w żadnym języku nie jest zwyczájna [...] Wedle zwyczáju bowiém stárègo i już záwźiętègo, to a Polskié było po prostu pisánè bez krèski.
Zwyczaj nie dozwala po niektórych Słowach kłaść Zaimek je, lubo zachodzi zapytanie; na przykład: nie mogę mówić, Extravague je? czy szaleję? [...] W takowym razie trzeba się uciec do następujących sposobów mówienia: Est-ce que, albo croyez vous que. [...] Te sposoby mówienia równie mogą bydź użyte we wszystkich Osobach na wyrażenie Zapytania.
Mroziński piérwszy zgłębił zasady języka polskiego, oznaczył budowę jego piękną i wielką przez swoję prostotę, wyjaśnił język żyjący, jaki w swym wieku zastał, odgadł dzisiejsze dążenie zwyczaju, nie zaś usiłował, uczynić go takim, jakim był kiedyś, lub jakim chcieliby go miéć niektórzy grammatycy.
Nieforemny wyraz: dobro, nie kończąc się w 7mym jak: pióro, w piórze; lecz na: u, w dobru; jest zakończeniem nakręconém, przez zwyczaj uchwaloném, dla odróżnienia od przysłówka: dobrze , jak w ręku, dla odróżnienia od 4go liczby mnogiej przyimkowego: w ręce.
Spółgłoska x wymawia się jak ks i składa się istotnie z tych dwóch spółgłosek; jest zatém zbyteczna. Liczy się jednak do głosek polskich, bo zwyczaj ją przyjął.
Nauka poprawnego pisania (ortografia) opiéra się szczególnie co do brzmień na cztérech głównych zasadach: Wzgląd na wymowę, wzgląd na wywód etymologiczny, wzgląd na cechy polszczyzny i wzgląd na zwyczaj, powagą wieków ustalony.
Uwaga. Sposoby mówienia i pisania takie, jak: konzul, senzacja, uniwerzytet, ... zamiast: konsul, sensacja, uniwersytet, ... wbrew ustalonemu zwyczajowi, są w języku polskim naleciałością niemiecką.