Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zwyczaj

Język: polski

Cytaty

Inni nic nie odmieniając, zachowują nawet spadki tego języka, ktòrego jest słowo , n. p. Musae rzekły [...] Ja zostawiwszy w tym gust każdego, wolę naśladować tych, którzy gdzie mogą, składnie na Polski język zwyczajem innych słów nakłaniają.

(31) Staropolski zwyczaj mówi za Przyszłym nierodzajownym. Wszyscy narodowie będą mu służyć (Leop. Ps. 71. 11).

Spółgłoska x wymawia się jak ks i składa się istotnie z tych dwóch spółgłosek; jest zatém zbyteczna. Liczy się jednak do głosek polskich, bo zwyczaj ją przyjął.

Pisownia (ortografja) polega na trzech następujących zasadach: 1. zasada fonetyczna (pisanie wyrazów tak, jak je słyszymy w wymowie osoby wykształconej). 2. zasada etymologiczna (pisanie wyrazów sprzeczne z wymawianiem, lecz zgodne z ich pochodzeniem). 3. Zasada historyczna (oparta na zachowaniu pisowni dawnej, uświęconej zwyczajem i głęboko wkorzenionej, pomimo, że może ona być pozbawioną racjonalnej podstawy). Niniejsza książeczka uwzględnia te wszystkie trzy zasady (bez podziału), a nadto wkracza gdzieniegdzie w zakres gramatyki.

Z powodu przyjętego zwyczaju, można pisać: ajent zamiast agent, jenerał, jeografja, rejent, loika...