terminów gramatycznych online
czasownik verbum
Geneza: od rzecz. czas
Czasownik. Leksem o prymarnej funkcji predykatywnej, a więc stanowiący w zdaniu jego człon główny (konstytutywny) - orzeczenie.
Cytaty
Czasownik jest to słowo, które oznacza objaw przedmiotu w pewnym czasie; np. być, orać, kopać itd.
Najłatwiéj poznać Czasowniki po tém, że z Zaimkami osobistémi ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one uginać się dają; np. Słuchać jest Czasownik, bo można mówić: ja słucham, ty słuchasz, on słucha, my słuchamy, wy słuchacie, oni słuchają.
Klasyczna doktryna gramatykalna czasownik nazywa słowem, wiernie tłumacząc verbum. U nas słowo znaczy wszelki wyraz ustny. A że Łacinnicy lub Francuzi nie mogli utworzyć osobnego wyrazu technicznego, nie idzie za tém, abyśmy ich naśladowali.
Otóż słowa: jest (być), leżała (leżéć), będzie czytał (czytać), które wyrażają objaw przedmiotów, w pewnym czasie, nazywają się Czasownikami.
Imiesłów [...] czynny i nijaki od Czków nijakich.
Czasowniki czyli słowa są to takie wyrazy, które oznaczają czynność, byt, stan, wogóle zachowanie się jakiéj osoby lub rzeczy, np. wiatr wieje, siostra szyje, brat czyta, uczeń uczy się, ojciec śpi, dom wali się, żołnierze walczą, ojciec rachuje, koń ciągnie, pies szczeka itd.
Wyrazy, oznaczające: czynność, stan albo byt osób, lub rzeczy czyli przedmiotów, nazywają się słowami. Ponieważ słowa odmieniają się, jak to zaraz zobaczymy przez czasy, więc zowią się także czasownikami.
Podobnież ma się rzecz z czynnościami (czyli czasownikami) wszystkich zdań następnych.