Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tryb oznajmialny

Hasło w cytatach: oznajmialny
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O pismowni w języku polskim: Prz/1816

Cytaty

Głagoły w nakłonach pierszej i wtorej Osoby w trybie Oznajmialnym, w czasie teraźniejszym, w liczbie mnogiej mające e przed my i cie, muszą się kończyć bezokolicznie na , mające zaś tamże i przed my i cie muszą się kończyć bezokolicznie na . Tak żeby się pismowało np. czy- nieć, myśleć, siedzieć, słyszeć itd. bo nakłony tych Głagołow mają i przed my i cie: czynimy, czynicie, myślimy, myślicie, siedzimy, siedzicie, słyszymy, słyszycie itd. Dobrze zaś pismowane zostaną: wiedzieć, istnieć, blednieć itd. bo nakłony ich w miejscach wskazanych zawierają e: wiemy, wiecie, istniemy, istniecie, bledniemy, bledniecie itd.

O ile jednak neologizmy Szumskiego utrzymane były w granicach zdrowego rozsądku, to nie można tego powiedzieć o całym ich zestawie u J. Przybylskiego [...].

Declinatio — nakłanianie (s. 134) [...], modus indicativus — oznajmialny (s. 86—87), infinitivus — nieograniczalny (s. 85), nieograniczony (s. 128); participium — uczęstniak (s. 96), tempus praeteritum — czas zeszły.

Powiązane terminy