terminów gramatycznych online
środek
Cytaty
[...] Przypadek 1szy przemienia się na 6. p. bez przyimka, gdy podmiot nieżywotny jest właściwie tylko narzędziem lub środkiem do wykonania czynu, np. Liczne dowody przekonały go; biernie: licznemi dowodami został przekonany […].
[…] Szósty przypadek służy nie tylko do wyrażenia orzecznika, […] ale nadto używamy go: [...] 4. W bliskim związku ze sposobem, w jaki się coś robi, jest środek, np. Ostatnie dwa arkusze albo umyślnym, albo przyszłą pocztą odeślę […].
Określenie okoliczności sposobu. […] Określenie sposobu odpowiada na pytanie: jak? Jakim sposobem?. Sposób określa się także ubocznie przez określenie okoliczności towarzyszącej, albo narzędzia i środka, albo przez określenie skutku lub porównanie.
Środek tym się różni od narzędzia, że jest pojęciem oderwanym i oznacza albo czynność, albo jaką zaletę lub wadę, podczas gdy narzędzie jest przedmiotem materialnym, potrzebnym do wykonania czynności, wykonania czynności, wyrażonej orzecznikiem.
Narzędzie i środek, jako określenie sposobu, wyrażaj się: 1) Zwykle przez 6. przyp. bez przyimka, lecz narzędzie tylko wtenczas, jeżeli nim jest przedmiot nieżywotny lub zwierzę; np. kraję nożem; rąbię siekierą […]. 2) Przyimkiem przez z 4. przyp. albo wyrażeniami przyimkowemi: z pomocą, za pomocą, przy pomocy, za pośrednictwem (z 2. przyp.). Jest to jedyny sposób oznaczania narzędzia, jeśli nim jest osoba [...]. 3) Narzędzie określa się oprócz tego niekiedy za pomocą przyimków — na, (z 7. i 4. przyp.), — z (z 2. przyp.), — o (z 7. przyp.). [...]. 4) Narzędzie dalsze tj. takie, które jest bliższe przedmiotu, do którego czynność zmierza, niż podmiotu, od którego czynność wychodzi, wyraża się za pomocą 4. przypadku z przyimkami — w, za, o.