terminów gramatycznych online
zaimek enklityczny
Język: polski
- O zdaniu pojedyńczym: Kras/1897
- Słownik, tom II (D-G): Dor/1958–1969
- Zaimki: Łoś III/1927
Cytaty
[…] Zaimki enklityczne (nieakcentowane) mię, mi, cię, ci, się, go mu — nie mogą stać na początku zdania ani po wyrazach nieakcentowanych, lecz zwykle następują po czasowniku, o którego akcent się opierają; pomiędzy sobą tak się szykują, że przyp. 3. (mi, ci, mu) kładzie się przed 4. Jednak wszystkie te zaimki niechętnie się kładą na końcu zdania, jako na jednym z ważniejszych miejsc w zdaniu; jeżeli więc czasownik zajmuje ostatnie miejsce w zdaniu, to poprzedzają go i opierają się o jakikolwiek inny wyraz akcentowany. Szczególnie zaimek się często cofa się nawet o kilka wyrazów ku początkowi zdania.
Prasł. i stsł. enklitycznym mi, ti, si odpowiadają polskie mi, ci, natomiast na *si nie mamy pewnych przykładów (niema ich też w stcz. Geb. III, 1, 527).
Enklityczny jęz. «nie mający własnego akcentu i łączący się pod względem akcentowym z wyrazem poprzedzającym; będący enklityką»: Enklityczna forma zaimka go bywa używana po czasownikach: widział go, prosił go i po rzeczownikach odsłownych: zabranie go ze sobą nie było kłopotliwe. DOR. Gram. I, 122. Enklityczne (nie akcentowane) formy zaimków: mi, mię, ci, cię, się, go, mu, ich, zgodnie ze swą istotą, nie mogą nigdy znajdować się na pierwszym miejscu w zdaniu. SZOBER Gram. 321. // SW.