Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

część mowy

Język: polski
Geneza: łac. pars orationis
EJO 1999, s. 99 Definicja współczesna

Części mowy. Klasy funkcjonalne leksemów dające się wyodrębnić w zasobie słownikowym języka na podstawie określonego dla każdej z tych klas swoistego zespołu cech gramatycznych właściwych leksemom należącym do danej klasy funkcjonalnej.

Cytaty

Dwoje znaczenia, lub więcej, słowa mające (eaquivoca) ażeby słuchającego nie łudziły, a do inszej myśli (procz tej, ktorą ma mowiący) nie przeciągały; potrzeba wesprzeć przydatnemi, albo tak złączyć z inszemi częściam[i] mowy, żeby słuchający mogł dobrze zrozumieć mowiącego.

P. Wiele jest we francuskim takowych Części Mowy? O. Dziewięć: Imie le Nom; Artykuł l'Article; Zaimek le Pronom; Czynosłowo le Verbe, Uczestnistwo le Participe, Przysłowek l'Adverbe, Przekładka la Préposition, Złączka la Conjonction, Zawołanie l'Interjection.

Tę omyłkę postrzegł Jakubowicz, i daje bardzo dobre prawidło, że przysłówek nie, wtenczas jest oddzielną częścią mowy, kiedy jest wyrazem zaprzeczającym.

Dosprawian jest czwartą z kolei częścią mowy,— utworzony dla obrazowania rozmaitéj spraw właściwości pod względem czasu, miejsca i innych zewnętrznych stosunków, jak niemniéj pod względem ich cech zewnętrznych.

W języku polskim części mowy jest dziesięć: istotnik, słowo, zaimek, przymiotnik, imiesłów, liczebnik, przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik. Istotnik (rzeczownik) przymiotnik i liczebnik mogą być nazwane w ogólności imieniem. Piérwsze sześć nazywają się odmiennemi, a ostatnie cztéry nieodmiennemi [...].