terminów gramatycznych online
część mowy
Geneza: łac. pars orationis
Części mowy. Klasy funkcjonalne leksemów dające się wyodrębnić w zasobie słownikowym języka na podstawie określonego dla każdej z tych klas swoistego zespołu cech gramatycznych właściwych leksemom należącym do danej klasy funkcjonalnej.
Cytaty
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Z tych wszystkich części mowy wykrzyknik, przyimek i spojnik nazywają się w naszym języku nieodmiennemi, reszta zaś odmiennemi, ponieważ stosownie do względów myśli końcowym odmianom podlegają.
Pod względem różności znaczenia dzielą się słowa na dziewięciorakie rzędy, które się częściami mowy nazywają; te są: 1. Rzeczownik 2. Przymiotnik 3. Liczbownik 4. Zaimek 5. Czasownik 6. Przysłówek 7. Przyimek 8. Spójnik 9. Wykrzyknik.
Pyt. Ileż mamy części mowy w Mowopisowni polskiej (czyli gramatyce ?). Odp. Dzięsięć następnych, pierwsze z onych szesć są odmiennemi, a cztery ostatnie nie odmiennemi.
Trzecia część mowy. "Przymiotniki". Powszechne trzyrodzajowe i trzystopniowe, z przysłówkami takoż trzystopniowemi.
Kopczyński O. [Onufry] "Zadziwmy się rozumowi temu w rodzajowaniu Imion, co samo i w jinszych częściach obaczymy mowy".
W VI. p. 1. m. tych części mowy: dobrymi dziełami, polami, kochającymi dziećmi itd. (Zresztą niżej przy ymi).