of grammatical terms online
imię nazwa, część mowy
Etymology: łac. nomen
Nomen (imię). Tradycyjnie (od starożytności) leksem odmieniający się przez przypadki, tj. w językach takich jak łacina czy polski rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik. Na zasadzie analogii pojęcie nomen w językach nie mających kategorii fleksyjnej przypadku lub wykorzystujących ją w inny sposób (dla innych klas wyrazów) odnosi się do leksemów pełniących podobne funkcje semantyczne i syntaktyczne.
Quotations
Rożność Nominum, Imion. 3. Nomen jest Słowko, przed ktorem kłaść możemy, hic, haec, hoc, ten, tá, to. jáko hic homo, ten człowiek, hic Pater, ten Ojciec, haec Maus, tá ręká, hoc Animal, to zwierzę.
Litera w, która się kładzie przed imionami, raz sama, drugi raz z literą e złączona bywa [...] Spytałby kto, czemu też nie mowię: we lesie, we mieście, we Warszawie?
Czyli imiona konczące się na a oskarżający spadek konczyć powinny ą czyli ę [...] wielkę łaskę, albo: wielką mi łaską czynisz [...] Rowna tej wątpliwość jest o rządzeniu słow imionami: Na przykład pospolicie mowiemy, Dwoch mi powiedziało [...] ktore w mianującym, położone bydź powinny: Dwaj mi powiedzieli.
A. Wyrazy do trzeciej części mowy należące dla tego nazywają się Przedimkami, że się zawsze przed imionami kładą, np. nie można powiedzieć: idę ojca od, idę matki do, lecz koniecznie trzeba mówić: idę od ojca, idę do matki.
B. Przedimki oznaczaj rozmaite stosunki między dwiema rzeczami albo osobami, np. książka leży na stole, pod stołem, w stole, przy stole.
C. Przedimki się nie odmieniają, prócz że niektóre dla łatwiejszej wymowy czasem się przedłużają, np. we mnie, zamiast; w mnie; ode mnie, zamiast: od mnie; ze mną, zamiast: z mną.
Ludzie przy początkowem tworzeniu wyrazów na oznaczenie rzeczy zmysłowych, trzymali się tej naturalnej zasady: iż zwierzętom dawali imiona podług głosu, a rzeczom nieżywotnym podług dźwięku, które one wydawały.
Zaimek używa się za imie osoby lub rzeczy dla uniknienia powtarzania; abo się przydaje rzeczownikowi żeby go dokładniej odznaczyć: ja ty, on, ona, ono i t. d.
Przyimek jest wyraz nieodmienny (str. 5.) kładzie się zawsze przed imieniem, a częstokroć i przed innemi częściami mowy. Niektóre Przyimki czasem przybierają e dla miłego brzmienia, jako bez, od, nad, pod, przez, w, z.
Słusznie rzeczownik zowiemy także imieniem rzeczownem, każda bowiem rzecz musi mieć przecie swoję nazwę, swoje imię i tak np. rzecz, na której leżą zwykle książki i papiery nasze, ma imię „stół” [...].
Rzeczowniki, przymiotniki, zaimki i liczebniki nazywamy ogólnie imionami.
Co się tyczy przysłówka „nie,“ pamiętać należy, że takowy spaja się właściwie tylko z imionami (rzeczownikami, przymiotnikami, imiesłowami...).
Imię (nomen), nazwa ogólna rzeczowników, przymiotników i liczebników.
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy):
A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale).