Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

aoryst sygmatyczny

Język: polski
Geneza: gr. sígma 'litera s'
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
  • Słownik, tom VIII (S-Ś): Dor/1958–1969
EJP 1991, 21 Definicja współczesna

Aoryst [...] to nazwa jednego z cz. prze. w jęz. greckim, przeniesiona do gramatyk słowiańskich. [...] W jęz. scs. znane były trzy formalne typy a.: tzw. asygmatyczny i 2 sygmatyczne. Rozróżnienie to polega na tym, czy temat a. tworzony był bez -s- (a. asygmatyczny). czy z -s- (a. sygmatyczny), które ulegało w odpowiednim otoczeniu zmianie w š lub χ́.

Cytaty

W aoryście sygmatycznym, który szczątkowo zachował się w języku stp., zaszły już niektóre zmiany swoiste na gruncie prasł.

Aoryst sygmatyczny ukazuje się z cechą charakterystyczną -χ < -s; pozostało s niezmienione tylko bezpośrednio po spółgłosce zębowej lub przed nią, np. stsł. věsъ < *vēd-s-, dla 2 i 3 os. l. p. b ra k form , 1 pl. věsomъ, věste, věsę.

Sygmatyczny jęz. Aoryst sygmatyczny «aoryst charakteryzujący się elementem s»: Z aorystu sygmatycznego pozostało do dziś jedno małe stówko by. ŁOŚ Krótka 171. <gr. sigma = nazwa litery s>.