of grammatical terms online
samogłoska ѣ
Quotations
Etymologicznemi dwugłoskami nazywám te, które się wpráwdzie piszą jedną głoską , lecz powstały ze zléwku dwu samogłosek. Taką etymologiczną dwugłoską, fonetyczną zaś samogłoską jest starosłowiańskie e jat (e), które się etymologicznie skłádá z ai; taką etymologiczną dwugłoską jest w sanskrycie każde e powstałe zawsze z dwójki ai, tudzież głoska o, którá zawsze powstaje z dwójki au; w sanskrycie bowiem nie masz pojedyńczych samogłosek e, o [...].
[...] Teráz przystępujemy do wykázaniá rodowodu starosłowiańskiéj samogłoski tak zwanéj jat, którá jakkolwiek jest fonetyczną samogłoską i nie pomnáżá w naszym języku liczby głosów samogłoskowych, jest przecież w naszym abecadle koniecznie potrzebną, jeżeli nasze słowiańsko-łacińskie abecadło má być gramatyczne, i jeżeli szczérze pragniemy rozpatrzéć się w zewnętrznym ustroju budowy naszego języka i pojąć jasno jego związek tak ze starosłowiańskim, jak i s pokrewnionymi językami. Ta fonetyczná samogłoska jest w gruncie rzeczy etymologiczną dwugłoską, gdyż jest złożoną [...].
Samogłoski pochylone é i ó nie należą do dźwięków najdawniejszych języka polskiego, lecz wytworzyły się w późniejszej dobie jego życia z samogłosek otwartych; a mianowicie é z e, o ile nie odpowiada starosłowiańskiemu ě (ѣ), albo z i lub y, albo też z e niegdyś długiego.