of Grammatical Terms online
czas przyszły futurum
Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przyszły [oznacza] akcję mającą się zdarzyć w przyszłości; formy cz. przyszłego często ponadto sygnalizują postawy modalne (por. np. użycie czasu przyszłego w funkcji trybu rozkazującego: Pójdziesz tam natychmiast!).
Quotations
A przyszły czás tegoż to obyczáju w i w syllábę kończystą/ jáko miłuję/ będę mił:[ował/], jestem miłow.[an]/ będę miłowá.[ł].
Et futurum tempus eiusdem modi in bo et in bor syllabam mittit, ut amo amabo, amor amabor.
Quot sunt tempora in coniugatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego: Praeteritum imperfectum ut legebam: Praeteritum perfectum ut legi: Praeteritum plusquam perfectum ut legeram. Futurum ut legam.
Wiele są czásow w staczániu słow? Pięć. Które? Niniejszy jáko czytam: Przeszły niezupełny jáko czytałem: Przeszły doskonały jáko czytałem: Przeszły więcej niż doskonały jáko czytałem dawno. Przyszły jáko będę czytał.
Il y a trois tems proprement dits: Présent. Ego amo, J'aime. Prétérit, ou Passé. Ego amavi, j'amai, et Futur, Ego amabo, j'aimerai.
[...]
Tempora (czasy) właściwie są trzy: praesens, teraźniejszy, v. g. Ego amo, ja kocham, praeteritum, przeszły v. g. Ego amavi, ja kochałem, i futurum przyszły v. g. Ego amabo, ja będę kochał.
Pod względem czasu słowa wyrażają teraźniéjszość, przeszłość i przyszłość, ponieważ wszelkie działanie, wszelki byt, albo są teraz, albo były w przeszłym czasie, albo będą w czasie przyszłym. Dlatego też słowo ma czas teraźniéjszy, przeszły i przyszły; np. czytam, czytałem, będę czytał [...].
Nie wszystkie słowa polskie wyrażają te sześć zmian w czasie teraźniéjszym, bo nie wszystkie wyrażają działania jednokrotne, częstokrotne, dokonane i często dokonane. Działania z natury swojéj tylko dokonane, nie mogą się wyrażać przez słowa jednokrotne i częstokrotne; np. minąć (kogo), jak podobnie działania, które z natury swojéj są zawsze tylko powtarzane, albo oznaczają działanie ciągłe, nie mogą się wyrażać przez słowa jednokrotne; np. mięszać. Ale można powiedzieć zmięszać, kiedy chcę wyrazić działanie dokonane, które się powtarza. Uwaga ta stosuje się także do czasów przeszłego i przyszłego.
Kiedy mówię wreszcie: Będę czytał książkę, to czytanie moje nastąpi dopiéro w przyszłości— odbędzie się w czasie, który ma dopiero nadejść, przyjść, a więc w czasie przyszłym.
Czasowniki mają rozmaite czasy. Tak na prz.: czytam, czytasz, czyta, czytamy, czytacie, czytają — jest czas teraźniejszy; czytałem, czytałeś, czytał, czytaliśmy, czytaliście, czytali jest czas przeszły; przeczytam, przeczytasz, przeczyta, przeczytamy, przeczytacie, przeczytają — jest czas przyszły.
Czas przyszły (tempo futuro) ma następujące zakończenia [...].
Czas teraźniejszy, przyszły, przeszły i zaprzeszły.
Tryb oznajmujący
(Modo indicativo)
Czas teraźniejszy (Presente) [...]
Czas przeszły dokonany (Preterito perfeito) || Czas przyszły (Futuro)