Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

długość kompensacyjna

Hasło w cytatach: kompensacyjna długość
Język: polski

Cytaty

Wtedy wytworzył się w językach słowiań. nowy iloczas, mianowicie: długość samogłosek skontrahowanych i t. zw. długość zgłosek kompensacyjna (Ersatzdehnung): i z tym to dopiero iloczasem nasze pochylenie zostaje w związku.

Kompensacyjną długością nazywa się w lingwistyce iloczasowe wynagrodzenie syllaby najbliższej, za uszczerbek poniesiony przez jej sąsiadkę lub czasem i przez nią samę; np. wyrazy bóg, główka dlatego mają ó kreskowane, bo to o poprzednio było długiém; było zaś długiém dlatego, ponieważ dawniej brzmiały te wyrazy bogъ, głowъka, a jeszcze dawniej baga, gławaka: otóż ponieważ syllaby ga i wa poniosły tutaj na wadze swojej uszczerbek przez zamianę a na ъ, a potem jeszcze i przez wyrzucenie tego ъ: więc za to odszkodowaną została sąsiednia syllaba, t. j. bo i gło, a to przez kompensacyjne przedłużenie samogłoski w tejże syllabie.