terminów gramatycznych online
wzdłużenie zastępcze
Język: polski
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- Nauka o głoskach: Szob/1923
- Słowniczek: Gaert/1927
Wzdłużenie zastępcze polega na uzyskaniu długości przez samogłoskę pierwotnie krótką po zaniku elementu samogłoskowego (głównie jeru) w następnej sylabie.
Cytaty
W języku praindoeuropejskim [...] samogłoski krótkie ulegały niekiedy wzdłużeniu i przechodziły w odpowiednie samogłoski długie.
§ 13. Co się tyczy pochodzenia (genezy), to wedle powszechnego pojmowania, a zarazem z punktu widzenia wyłącznie polskiego, są trzy kategorje długich wzgl. pochylonych w języku polskim:
a) powstałe ze ściągnięcia [...];
b) powstałe przez wzdłużenie po zaniku słabych jerów w zgłosce następującej [...].
Zastępcze wzdłużenie, p. zmiany głoskowe A.
Zmiany głoskowe (historyczne), wskutek przyczyn głosowych i analogicznych (np. niosę > niesę, analogicznie do niesiesz, niesie). A. Ilościowe (kwantytatywne): a) w★ iloczasie głoski: skrócenie lub ★wzdłużenie (zastępcze, np. prasł. bogъ > starop. bōg lub wskutek ściągnięcia, kontrakcji, np. witaje > witā.