terminów gramatycznych online
słowo czynne przechodnie
Cytaty
[...] W łacinie mámy tak zwane verba deponentia, to jest słowa mające formę bierną, lecz składające czyli pozbywające się znaczeniá biernego i przechodzące w znaczenie słów czynnych lub nijakich [...]. Takowym słowom pod względem formy odpowiadają polskie słowa używające się zawsze z zajimkiem śę; np. raduje sę [...] itd., które nazywamy słowami zajimkowemi dlá, różnicy [...] od słów zwrotnych, np. koɦa śeɓe [...] a co jinnego słowo zajimkowe koɦa śę. Słowem zwrotnym może być każde słowo czynne przechodne przez dodanie do niego zajimka śę lub śeɓe; nie tak słowo zajimkowe, którego się nigdy bez śę nie używa.
W § niniejszym poznaliśmy tedy sześć rodzajów słów: 1. [słowo] czynne przechodnie (chwalić, kochać) 2. czynne nieprzechodnie (pomagać, ufać), 3. nijakie (leżeć, stać), 4. zwrotne (chwalić się, leczyć się), 5. zaimkowe (bać się, przechadzać się) i 6. nieosobowe (grzmi, dnieje).
Słowa bywają: a) czynne przechodnie, kiedy oznaczają czynność, przechodzącą na kogo lub na co, np. chwalę (brata), kocham (matkę), ganię (leniwca), b) czynne nieprzechodnie, kiedy oznaczają czynność, która nie przechodzi, lecz odnosi się tylko do kogo lub czego drugiego [...].