Historical dictionary
of grammatical terms online

zdanie warunkowe

Language: polski
EJO 1999, 684 Contemporary definition

Zdanie warunkowe. Zdanie podrzędne okolicznikowe wyrażające warunek zrealizowania zdarzenia będącego treścią z. nadrzędnego.

Quotations

Zdanie łączne spaja się z główném za pomocą rozmaitych Spójników, od których téż i nazwisko bierze; tak będą zdania: [...] Warunkowe: jeśli prawda nie zwycięży, toć zginąć by przyszło.

Zdania warunkowe są takie zdania poboczne, które oznaczają, że spełnienie się jakiejś czynności zależy od pewnego warunku. Do połączenia zdań warunkowych ze zdaniem głównem używamy spójników: jeśli, jeżeli, jeśliby, jeżeliby, byle, byleby, gdyby, skoroby, np. Jeśli pilnie uczyć się będziesz, otrzymasz nagrodę. Jeżeli czego nie rozumiesz, zapytaj się starszych i mędrszych. Człowiek niczem nie różniłby się od zwierząt, gdyby go Bóg nie był obdarzył duszą nieśmiertelną. Gdybyś nie był pilnie pracował, nie miałbyś teraz kawałka chleba.

Zdania poboczne, wyrażające warunek, uzupełniający myśl zdania głównego, zowią się [zdaniami] warunkowemi, a spajają się z niém za pomocą spójników: jeśli, jeżeli; je­żeli— (to); jeśli— (to, natenczas, tedy, w takim razie).

Tryb łączący kładzie się zamiast oznajmującego: 1) Po czasownikach, wyrażających życzenie lub strach [...]. 2) Po czasownikach myślenia i mówienia, jeżeli stoją w zdaniu pytającem, przeczącem lub warunkowem.

Zdania poboczne, wyrażające warunek od którego zawisło spełnienie się jakiejś innej czynności, albo stan jakiś, nazywają się zdania warunkowe.

Zdania warunkowe zaczynają się od spójników: jeśli, jeżeli.

Warunkowe, p. zdanie III.