Historical dictionary
of grammatical terms online

czas przeszły praeteritum, nie tylko lm.

Language: polski
Etymology: łac. tempus praeteritum
EJP 1991, 39-40 Contemporary definition

Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przeszły oznacza akcję uprzednią w stosunku do momentu mówienia.

Quotations

Należy tu także nieforemny czasownik naleźć, znaleźć, który nie mając swego właściwego czasu teraźniejszego i przyszłego, ale tylko czas przeszły nalazłem, w trybie także bezokolicznym pisać się powinien naleźć, a nie naleść.

Jeżeli chcemy przedstawić obraz w czasie przeszłym, dodajemy głoskę cechującą czas przeszły (stał, pruł, szył).

O UŻYCIU CZASÓW

Używanie czasów bywa różne, w miarę potrzeby, i możemy powiedzieć: [...]

w Czasie Przeszłym

Chociaż talent był darem natury, jednak nauka go rozwijała, a ciągła wprawa doskonaliła.

Trzy są główne czasy: teraźniejszy, przeszły i przyszły, i dwa podrzędne, przeszły nieokreślny i zaprzeszły. Z tych dwa pierwsze tylko są nieskładane, inne tworzą się zapomocą słów posiłkowych.

Przedniejsze czasy są: teraźniejszy, przeszły i przyszły.

Czas przeszły wyraża, że byt, stan i czynność podmiotu zaszły dawniéj, t.j. przed chwilą, w któréj się o nich mówi […].

Tryb łączący oznacza niepewność czynności podmiotu, kiedy ją uważamy tylko, jaką cudzą chęć, myśl, życzenie; nazywa się łączącym dla tego, iż słowa w nim położone tylko przez połączenie ich ze słowami trybu oznajmującego czynią myśl zupełną. Tryb łączący urabia się z czasu przeszłego, dodając przed słowem spójniki: by, aby, iżby, żeby, ażeby.

Czas Tempus. Orzekając, najlepiéj opuszczać wyraz czas, więc zatem zamiast czas teraźniejszy mówić Teraźniejszy, Teraźniejszość i t. d. [Ter. Przech. Przesz. Przysz. Zaprzesz.].

Czasowniki, oznaczające czynność, która się w przeszłości odbywała lub już odbyła, położone są w czasie przeszłym.