Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pierwiastek rdzeń, źródłosłów

Język: polski
Definicja współczesna

Zob. rdzeń

Cytaty

W budowie wyrazów wyróżniamy różne cząstki składowe. Najważniejszą cząstką czyli rdzeniem, z któ­rego wyraz każdy zbudowany, jest piérwiastek. Z pierwiastku tworzy się też zwykle cała rodzina wyrazów, np. w wyrazach: uroda, — przyroda, — rodzić, — wrodzić; — urodziny,narodzenie, —wyrodek, — rodzice, — zgłoska: rod jest właśnie piérwiastkiem.

Rzeczowniki: rachunek, rysunek, szacunek, opiekun itp. piszemy przez u, bo one pochodzą od piérwiastków, przybierających w czasie teraźniejszym i w czasach pochodnych, przyrostek (sufiks) u, np: rys-u-ję, rach-u-je, szac-u-ję.

Wyrazy mają swoją zasadniczą zgłoskę, powtarzająca się w całej rodzinie: o-grod-nik, za-grod-a, gród, grodz-ę itd. Niekiedy istotne te części zawiązkowe nawet zgłoski same przez się nie tworzą np. śmierć, martwy, mór, mrę itp., a więc wspólne są tu tylko dwie spółgłoski: mr. Część taka wyrazu nazywa się rdzeniem (pierwiastkiem). Rdzeń rzadko kiedy stanowi zrozumiały wyraz.