Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język narząd

Język: polski
Geneza: psł. *ęzykъ
EJO 1999, s. 269-270 Definicja współczesna

Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.

Cytaty

Głos ludzki [...] pochodzi z płuc, a urabia się za pomocą ust, krztani, gardła, języka, podniebienia, zębów, warg, nosa i t.d.

Współgłoska albo (opuszczając w) spółgłoska jest to znak dla wyrażenia głosu wspólnie z inném brzmieniem, urobioném któremkolwiek narzędziem mowy, jako to: wargami, językiem, zębami, podniebieniem, gardłem czyli krtanią […].

[…] Wszystkie te spółgłoski tak twarde, jak i odpowiedne im miękkie: d, dź; ł, l; n, ń; r, rz; s, ś; t, ć; z, ż, urabiamy językiem, i dla tego się zowią językowemi.

W jamie ustnej rozróżniamy: 1) język, 2) podniebienie miękkie zakończone języczkiem, 3) podniebienie twarde, 4) zęby i dziąsła oraz szczęki i 5) wargi.

Gdy wydech, wydobywający się z płuc przez tchawicę i krtań, wprawi w ruch wiązadła głosowe [...] otrzymujemy wrażenie głosu (a, o, e, i, y, u) o różnem zabarwieniu, zależnie od tego, jaką formę przybiera jama ustna. Głoski te możemy łatwo wymawiać same, bez połączenia z innemi, stąd ich nazwa: samogłoski w przeciwstawieniu do takich głosek, przy których tworzeniu czynne są narządy mowne (wargi, język, zęby itd). Są to: spółgłoski.