Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język narząd

Język: polski
Geneza: psł. *ęzykъ
EJO 1999, s. 269-270 Definicja współczesna

Język. [...] 3. Anatomiczny organ człowieka odgrywający główną rolę w artykulacji mownej.

Cytaty

Do tego zaś, języka, warg, i zębow ruszenie, umiarkowane bydż powinno, żeby ani wymyślne słow przeciąganie zbytniej powagi, ani prędkość nieumiarkowana, płochości nie wydawała.

Wprawdzie, ten dar, wrodzonym bardziej, niżeli nabytym powinien by się nazwać, ponieważ, od pomiernej tęgości języka, dobrego składu garła, lub zębow, pochodzi.

D. Brzmi dotykająć końcem języka podniebienia, czego żywy chyba głos nauczyciela nauczy.

Brzmienia spółgłosek l, r, nie możemy zmieniać na słabe i mocne, bo przy ich wyrabianiu, kanału ust nie zapieramy, ale tylko przykładamy koniec języka do podniebienia.

Kiedy zatem uważam, że przy wydaniu głoski je, język styka się z podniebieniem bliżéj tego miejsca, gdzie wyrabiamy głoski gardłowe.

W jamie ustnej rozróżniamy: 1) język, 2) podniebienie miękkie zakończone języczkiem, 3) podniebienie twarde, 4) zęby i dziąsła oraz szczęki i 5) wargi.

Gdy wydech, wydobywający się z płuc przez tchawicę i krtań, wprawi w ruch wiązadła głosowe [...] otrzymujemy wrażenie głosu (a, o, e, i, y, u) o różnem zabarwieniu, zależnie od tego, jaką formę przybiera jama ustna. Głoski te możemy łatwo wymawiać same, bez połączenia z innemi, stąd ich nazwa: samogłoski w przeciwstawieniu do takich głosek, przy których tworzeniu czynne są narządy mowne (wargi, język, zęby itd). Są to: spółgłoski.